Αυτές τις μέρες τα κυβερνητικά επιτελεία αναζητούν δράσεις που θα εξοικονομούν επιπλέον 12δις για το 2012-2014.
Σήμερα ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει στη συνέντευξή του στα ΝΕΑ ότι οι κοινωνικές δαπάνες θα πρέπει να επανεξεταστούν για να γίνουν πιο αποδοτικές, υπενθυμίζοντας, ως παρατηρητής και σχολιογράφος ότι «η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που οι κοινωνικές μεταβιβάσεις αποτυγχάνουν πλήρως να μειώσουν το ποσοστό της φτώχειας, ένδειξη ότι δεν βρίσκουν σε όλες τις περιπτώσεις το στόχο τους».
Η ανεργία καλπάζει και από το 13,5 του Οκτωβρίου 2010 αναμένεται να φτάσει τέλος 2011- πάντα με τα επίσημα στοιχεία- στο 15%. Σύμφωνα με αξιόπιστες εκτιμήσεις θα αγγίξει το 2012 το 20%. Η φτώχεια καλύπτει το 21% του ελλήνων.
Γι΄αυτό εμείς, ως ΔΗΜΑΡ, θέλουμε τώρα για μια ακόμη φορά να κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου: Να μη διανοηθεί η κυβέρνηση να παρέμβει μειώνοντας τις κοινωνικές δαπάνες ή αναδιαρθρώνοντας, για δήθεν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, να τις περιορίσει ή να τις αφήσει στα ίδια επίπεδα.
Αντιθέτως αυτό που χρειάζεται τώρα είναι γενναία ανακατανομή δαπανών υπέρ της λήψης πραγματικών μέτρων προστασίας.
Σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, τα επιδόματα ανεργίας (μαζί με τα επιδόματα παιδιού, τα επιδόματα κατοικίας και τα επιδόματα στήριξης των χαμηλών εισοδημάτων) παίζουν το ρόλο «κοινωνικού αμορτισέρ», απορροφώντας τους κραδασμούς της οικονομικής κρίσης. Στη χώρα μας, τα κενά προστασίας είναι τρομακτικά.
Γι΄αυτό, και εμείς πρώτα απ όλα εδώ δίνουμε το βάρος μας.
Διεκδικούμε σήμερα, ακριβώς σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, ένα νέο κοινωνικό κράτος.
Ένα κοινωνικό κράτος δίκαιο: χωρίς ευνοημένους και αποκλεισμένους, χωρίς προνομιούχους και ξεχασμένους, χωρίς ευγενή και λαϊκά ταμεία, με ίσα κοινωνικά δικαιώματα για όλους. Ένα κοινωνικό κράτος αποτελεσματικό: που να μειώνει τη φτώχεια και να αναδιανέμει πόρους εκεί που υπάρχει ανάγκη, αντί να αναπαράγει τις κοινωνικές ανισότητες. Ένα κοινωνικό κράτος βιώσιμο: χωρίς αλόγιστες σπατάλες, ώστε να έχουν και τα παιδιά μας.
Συγκεκριμένα μέτρα σε συγκεκριμένους τομείς:
-Η μεγάλη αύξηση της ανεργίας πλήττει δυσανάλογα τις παραγωγικές ηλικίες και τους «αρχηγούς νοικοκυριού». Το προνοιακό επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας έχει τόσο αυστηρές προϋποθέσεις που χορηγείται τελικά στο 0,5% των μακροχρόνια ανέργων, γι΄αυτό και είναι αναγκαία η επέκταση του επιδόματος αυτού στους μακροχρόνια ανέργους ανεξαρτήτως ηλικίας, καθώς και στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, αρκεί να πληρούν κάποιες λογικές προϋποθέσεις χαμηλού εισοδήματος.
-Η φτώχεια των παιδιών είναι πιο διαβρωτική από τη φτώχεια των μεγάλων: φορτώνει τη ζωή τους με σωρευτικές μειονεξίες, σημαδεύει την υγεία τους, τις επιδόσεις τους στο σχολείο, μειώνει την πιθανότητά τους να σπουδάσουν, περιορίζει τις προοπτικές τους στην αγορά εργασίας. Γι΄αυτό και είναι αναγκαία η σταδιακή αντικατάσταση των εντελών άνισων και πολυάριθμων οικογενειακών και πολυτεκνικών επιδομάτων από ένα ενιαίο επίδομα παιδιού, το οποίο θα καταβάλλεται από το πρώτο παιδί.
-Η στεγαστική πολιτική στη χώρα μας ευνοεί την ιδιόκτητη κατοικία. Το ίδιο και η φορολογική πολιτική. Σε συνθήκες μείωσης εισοδημάτων αλλά όχι ενοικίων, ο ρόλος των επιδομάτων κατοικίας μπορεί να είναι καθοριστικός για την καταπολέμηση της φτώχειας. Γι΄αυτό και απαιτείται ο ανασχεδιασμός του επιδόματος ενοικίου σε μη ανταποδοτική βάση, ώστε να ωφελούνται και οι φτωχές οικογένειες που σήμερα δεν πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του ΟΕΚ.
-Η επιδοματική πολιτική για τα ΑμΕΑ είναι ένα από τα χειρότερα παραδείγματα του σημερινού συστήματος πελατειακών παροχών Δεκάδες επιδόματα, με πολύ μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, ακόμη και όταν πρόκειται για την ίδια αναπηρία (π.χ. επίδομα τυφλών εργαζομένων ή φοιτητών 310 ευρώ το μήνα, επίδομα τυφλών δικηγόρων ή επιστημόνων 609 ευρώ το μήνα). Γι΄αυτό και είναι δίκαιη ενοποίησή τους σε ένα νέο επίδομα αναπηρίας, το ύψος του οποίου θα μεταβάλλεται ανάλογα με τις ανάγκες κάθε μορφής αναπηρίας όχι ανάλογα με την ισχύ της κάθε ομάδας πίεσης.
-Το προηγούμενο σύστημα συντάξεων αναδιένεμε πόρους και δικαιώματα αλλά στην αντίθετη κατεύθυνση: ευνοούσε τους πλούσιους σε βάρος των φτωχών, τους ελεύθερους επαγγελματίες σε βάρος των μισθωτών, τους εργαζόμενους του Δημοσίου σε βάρος των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, όσους ήταν κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης σε βάρος των νέων ασφαλισμένων – και κυρίως ευνοούσε τη σημερινή γενεά φορτώνοντας δυσβάστακτα βάρη στις επόμενες. Γι΄αυτό και είναι αναγκαία η ενοποίηση του συστήματος συντάξεων, πλήρη κατάργηση όλων των κοινωνικών πόρων, στήριξη του εισοδήματος όλων των ηλικιωμένων, ανεξαρτήτως ασφαλιστικού ταμείου ή επαγγελματικού κλάδου. Σε κάθε περίπτωση η βασική σύνταξη (που χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, σύμφωνα με τη νέα ασφαλιστική νομοθεσία) πρέπει να καταβάλλεται σε κάθε πολίτη που συμπληρώνει τα 65 έτη χωρίς άλλες προϋποθέσεις και με πλήρη προστασία αυτών των συντάξεων από τον πληθωρισμό.
-Οι εισοδηματικές ενισχύσεις από μόνες τους δεν αρκούν. Για την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους πρόνοιας, οφείλουν να συνοδεύονται από ένα ολοκληρωμένο πλέγμα κοινωνικών υπηρεσιών. Γι΄αυτό και είναι αναγκαίο ένα πλήρες δίκτυο παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών σε κάθε δήμο της χώρας, διαθέσιμους σε όλες τις μητέρες που τους χρειάζονται Απαραίτητη και η διασφάλιση της αναβάθμισης των δομών προστασίας ηλικιωμένων και ατόμων με αναπηρίες καθώς και η συστηματική υποστήριξη του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι».
-Κανένα σύστημα κοινωνικής προστασίας δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά ως δίχτυ ασφαλείας ενάντια στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό χωρίς ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, που να συνδυάζει την οικονομική ενίσχυση των ευπαθέστερων ομάδων του πληθυσμού με την κατάρτιση ατομικών σχεδίων δράσης με στόχο την επιστροφή στην απασχόληση και την κοινωνική επανένταξη των δικαιούχων. Είναι γνωστό ότι τέτοια προγράμματα εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο σε 23 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και σε τοπικό επίπεδο στις υπόλοιπες τρεις. Η πρόταση για τον προσεκτικό σχεδιασμό και την σταδιακή εφαρμογή ενός προγράμματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε εύλογο χρονικό διάστημα είναι ξεκάθαρη.
-Η ιδιότητα του πολίτη πρέπει να εξασφαλίζει εγγυημένη πρόσβαση σε ένα σύνολο βασικών κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στην υγεία, τη στέγαση και την παιδεία, ανεξαρτήτως του σε ποια επαγγελματική κατηγορία ανήκει κάποιος ή πόσα ένσημα έχει. Η επέκταση των δικαιωμάτων αυτών σε μετανάστες, οι οποίοι πληρούν ορισμένες βασικές προϋποθέσεις (όπως για παράδειγμα η μακρόχρονη διαμονή στη χώρα μας) θα μπορούσε να δράσει ανασταλτικά στον κοινωνικό αποκλεισμό που οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν. Ακόμη και σε μετανάστες χωρίς χαρτιά η παροχή επείγουσας κοινωνικής βοήθειας και υγειονομικής περίθαλψης είναι επιβεβλημένη, ως συμμόρφωση στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις κάθε κοινωνίας που θέλει να λέγεται πολιτισμένη, λόγω της απουσίας ενός στέρεου και αποτελεσματικού συστήματος για τη νομιμοποίησή τους.
