Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2012

Δράμα: Αυθεντικός παράδεισος .

Δράμα: Αυθεντικός παράδεισος ..από ethnos.gr

Eνα ανεπαίσθητο γλωσσικό «παραστράτημα» στο διάβα των αιώνων, η παραφθορά του ονόματος του αρχαίου οικισμού Δύραμα ή Yδραμα, έχει χαρίσει στη Δράμα το «βαρύ» της όνομα που κρύβει επιδέξια τη μοναδικότητα του τόπου. Οι ανήσυχοι ταξιδιώτες ευτυχώς ξέρουν καλά πως ο νομός είναι ένας αυθεντικός παράδεισος, με παρθένα φύση και ξεχωριστούς ανθρώπους. Το μόνο «δράμα» στη Δράμα είναι ο χρόνος, που δεν είναι ποτέ αρκετός για να γνωρίσει κάποιος όλα τα μυστικά αυτού του μαγικού τόπου

Σήμερα η Δράμα είναι μια τυπική πόλη της ελληνικής Περιφέρειας, με σύγχρονο εμπορικό κέντρο, μεγάλες πλατείες, πάρκα και πολυώροφα οικοδομικά τετράγωνα. Αν και παραμένει όμορφη, δεν ήταν πάντα έτσι. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου η Δράμα έζησε τη χρυσή εποχή της χάρη στο εμπόριο του καπνού, οι καλλιέργειες του οποίου ξεπερνούσαν τα 100.000 στρέμματα.

Το δάσος του Φρακτού, το μοναδικό παρθένο δάσος της Ελλάδας.

Νεοκλασικά σπίτια στόλιζαν τους δρόμους της και συνυπήρχαν με τους τούρκικους μαχαλάδες δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο οικιστικό κράμα μέρος του οποίου διατηρείται έως τις μέρες μας. Είναι οι παλιές γειτονιές της που ξεπροβάλλουν πίσω από τα σύγχρονα κτίρια και τους εμπορικούς δρόμους.

Το καταπράσινο πάρκο 60 στρεμμάτων που πλαισιώνει τις πηγές της Αγίας Βαρβάρας αποτελεί αγαπημένο σημείο συνάντησης των ντόπιων και ιδανικό σημείο για να αρχίσετε την περιπλάνησή σας στην πόλη. Για να οργανωθείτε καλύτερα, στη βόρεια πλευρά του πάρκου βρίσκεται το Κέντρο Ενημέρωσης Επισκεπτών του Δήμου Δράμας, απ' όπου μπορείτε να πάρετε πολλές πληροφορίες για την πόλη, τις εκδηλώσεις που γίνονται κάθε εποχή, καθώς και τις εκδρομές στα αξιοθέατα του νομού.

Ωστόσο, πριν φύγετε από την περιοχή, αξίζει να κάνετε μια βόλτα με τα πόδια γύρω από το τείχος της Αγίας Βαρβάρας που υψώνεται ανάμεσα στο πάρκο και στην πόλη. Το τείχος αυτό, ύψους 2 μέτρων, εδώ και 15 χρόνια «ντύνεται» με πολύχρωμα γκράφιτι, πολλά από τα οποία είναι πραγματικά έργα τέχνης.

Μια πύλη στον χρόνο είναι το καφέ «Ελευθερία», στο κέντρο της πόλης. Πίσω από τις ξύλινες θύρες του ζει... ο προηγούμενος αιώνας, όταν ο καφές ήταν στη χόβολη και το τάβλι είχε φιλντισένια πούλια...

Στις παρυφές του πάρκου βρίσκονται κάποια αξιόλογα κτίρια που αξίζουν την προσοχή σας. Ανάμεσά τους, πολυώροφες, διατηρητέες σήμερα, καπναποθήκες των αρχών του 20ού αιώνα (όπως αυτή του Ελβετοεβραίου καπνέμπορου Ερμαν Σπίρερ), νερόμυλοι (όπως ο παλιός μουσουλμανικός «Μύλος του Ζόνκε») και παραδοσιακές κατοικίες (ιδιαίτερα αυτές της παλιάς εβραϊκής συνοικίας), καθώς και η Πινακοθήκη της πόλης.

Ακολουθώντας την οδό Πατριάρχου Διονυσίου φθάνετε στον Δημοτικό Κήπο με τα πλατάνια και τις λιμνούλες και στην οδό Εθνικής Αμύνης την οποία οι ντόπιοι ονομάζουν «παραλία» παρότι βρίσκεται αρκετά χιλιόμετρα μακριά από τη θάλασσα. Ο λόγος είναι ότι είναι γεμάτη καφέ και μπαράκια και τα βράδια γεμίζει με κόσμο που κάνει περατζάδα, όπως ακριβώς συμβαίνει στις παραλιακές περιοχές.

Εργα δεκάδων καλλιτεχνών στολίζουν το «Πάρκο των Αγαλμάτων», το «καμάρι» της πόλης.

Στην αρχή της οδού Εθνικής Αμύνης, κοντά στην έξοδο προς Καβάλα, υπάρχει ο όμορφος σιδηροδρομικός σταθμός που κτίστηκε από Γάλλους μηχανικούς το 1875. Μπορείτε να δείτε ακόμη τους παλιούς συρμούς που μετέφεραν επιβάτες και εμπορεύματα από και προς τη Δράμα.

Ζωντανό σημείο της πόλης είναι και η πλατεία Ελευθερίας, με το εμπορικό κέντρο της Δράμας να απλώνεται περιμετρικά της. Στα σοκάκια της Βενιζέλου και στον κεντρικό της 19ης Μαΐου βρίσκονται δεκάδες μικρά καταστήματα, που δίνουν ξεχωριστή νότα στην παραδοσιακή αγορά. Καθώς η Δράμα διαθέτει μεγάλη κινηματογραφική ιστορία (λόγω της δραστήριας τοπικής κινηματογραφικής λέσχης και -φυσικά- του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας), αξίζει να εντοπίσετε και τον δημοτικό κινηματογράφο «Ολύμπια» που κάθε Σεπτέμβριο φιλοξενεί το φανατικό σινεφίλ κοινό του Φεστιβάλ.

Ο χρόνος έχει στα- ματήσει στα Μπακιρτζίδικα της Δράμας.

Η βόλτα σας στη Δράμα δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο (οδός Πατριάρχου Διονυσίου, τηλ. 25210 31365), τα εκθέματα του οποίου καλύπτουν χρονολογικά την ανθρώπινη παρουσία στον Νομό Δράμας από τα παλαιολιθικά χρόνια μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.

Στα αξιοθέατα της πόλης συγκαταλέγονται επίσης το Εκκλησιαστικό Μουσείο (τηλ. 25210 32362), το οποίο στεγάζεται σε μοντέρνο κτίριο στην οδό Βενιζέλου, η Μητρόπολη των Εισοδίων της Θεοτόκου που χρονολογείται από το 1834, καθώς και οι βυζαντινές εκκλησιές της Αγίας Σοφίας (10ος αιώνας) και των Ταξιαρχών (εποχής Παλαιολόγων), που βρίσκονται μέσα στα παλιά βυζαντινά τείχη της πόλης.

Το παρθένο δάσος Φρακτού, ένας παράδεισος κρυμμένος στο βορειοανατολικό τμήμα του Νομού Δράμας.

Η πρώτη, μάλιστα, είναι το παλιότερο κτίριο της Δράμας. Πολύ κοντά στην εκκλησία, σώζεται τμήμα των βυζαντινών τειχών αλλά και ο πύργος που κάποτε φιλοξενούσε το ρολόι της πόλης το οποίο κλάπηκε την περίοδο της Κατοχής.

ΔΡΑΜΑ
10 μαγευτικές αποδράσεις

Αφήνοντας την πόλη είναι σαν να μπαίνετε σε ένα μαγικό βιβλίο. Κάθε κατεύθυνση που θα χαράξετε, είναι και ένα ξεχωριστό κεφάλαιο, με σελίδες γεμάτες εικόνες που μένουν ανεξίτηλες στη μνήμη.

Γάλλοι μηχανικοί σχεδίασαν το 1875 τον όμορφο σιδηροδρομικό σταθμό που βρίσκεται στην αρχή της οδού Εθνικής Αμύνης, στην πόλη της Δράμας.

Είναι η ίδια η φύση που αφηγείται και καθώς γυρίζουν οι σελίδες αποκαλύπτονται υπέροχα τοπία, παρθένα δάση, θερμές πηγές, ψηλά και άγρια βουνά, κομμάτια ιστορίας και παράδοσης. Σας παρουσιάζουμε τις δέκα καλύτερες αποδράσεις

με ορμητήριο την πόλη, όμως υπάρχουν δεκάδες ακόμα ιδιαίτερες γωνιές που περιμένουν να τις ανακαλύψετε

ΦΡΑΚΤΟ
Το πολυτιμότερο δάσος της Ευρώπης

1 «Μα καλά», θα αναρωτηθεί κάποιος, «μπορούμε να μιλάμε για παρθένο δάσος στην Ελλάδα;» Η απάντηση είναι ένα ηχηρό «ναι!» Ο χαρακτηρισμός «παρθένο» σημαίνει ότι η φυσική εξέλιξη του δάσους (έκτασης περίπου 6.000 στρεμμάτων) παραμένει ανεπηρέαστη από την ανθρώπινη δραστηριότητα για τουλάχιστον 500 χρόνια, γεγονός που το καθιστά μοναδικό στην Ελλάδα.

Καταπληκτικά πετρώματα και σταλακτίτες στολίζουν το Σπήλαιο των Πηγών Αγγίτη.

Το δάσος Φρακτού, που οι ντόπιοι ονομάζουν Ζαγκραντένια χρησιμοποιώντας το βουλγαρικό τοπωνύμιο, έχει καταγραφεί ως «παρθένο» ήδη από το 1979, ενώ το 1980 κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο της φύσης.

Περιφερειακά του δάσους εκτείνεται μια ευρύτερη προστατευτική ζώνη, που τελεί υπό καθεστώς μερικής προστασίας, καθώς απαγορεύονται η βοσκή και το κυνήγι, ενώ επιτρέπονται η ελεγχόμενη υλοτομία και η δασική αναψυχή.

Η Αίθουσα του Μύλου, στο Σπήλαιο Πηγών Αγγίτη, με τον παλιό υδροτροχό, που χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Γεγονός, όμως, είναι ότι ο χαρακτηρισμός «παρθένο» σημαίνει ταυτόχρονα «μη επισκέψιμο», τουλάχιστον στο εσωτερικό του τμήμα. Προσβάσιμη για τους ταξιδιώτες είναι μόνο η περιφερειακή ζώνη του Φρακτού, που για να την επισκεφτείτε θα πρέπει να πάρετε άδεια από το Δασαρχείο (τηλ. 25210 34093, 25210 34074).

Μη νομίσετε, πάντως, ότι αυτή στερείται ομορφιάς: έχει ακριβώς την ίδια φύση, με πολύ μεγάλα δέντρα, λουλούδια, μονοπάτια και επιπλέον έξι εντυπωσιακούς καταρράκτες που δημιουργούνται από τα νερά του Αχλαδορέματος. Αυτονόητο είναι ότι στο δάσος είμαστε απλοί επισκέπτες και οφείλουμε να διατηρήσουμε αδιατάρακτη την ισορροπία του.

Ο ποταμός Νέστος κυλάει κάτω από το γεφύρι Παππά και πάει να συναντήσει τη θάλασσα στην Ξάνθη, σχηματίζοντας ένα μεγάλο δέλτα.

ΠΗΓΕΣ ΑΓΓΙΤΗ
Το μεγαλύτερο σπήλαιο της Ελλάδας

2 Σε απόσταση περίπου 25 χιλιομέτρων από την πόλη της Δράμας, κοντά στην Προσοτσάνη βρίσκεται το μεγαλύτερο σε μήκος και όγκο σπήλαιο της Ελλάδας. Πρόκειται για το σπήλαιο Πηγών Αγγίτη ή αλλιώς Μααρά, στους νότιους πρόποδες του Φαλακρού, όπου μέσα από τα έγκατα της γης πηγάζει ο παγωμένος ποταμός Αγγίτης.

Το εντυπωσιακό αυτό σπήλαιο οφείλει τη δημιουργία και την ύπαρξή του στη μορφολογία του εδάφους της γύρω περιοχής, με τα ασβεστολιθικά πετρώματα του Ορους Φαλακρού και τη λεκάνη του Νευροκοπίου να διοχετεύουν ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους τα νερά τους στα έγκατα της γης, λαξεύοντας το σπήλαιο.

Το δασικό χωριό Ελατιάς είναι το τέλειο ορμητήριο για να εξερευνήσετε τα γύρω δάση σε χωμάτινες διαδρομές για 4Χ4 οχήματα.

Ηδη στην είσοδο του σπηλαίου είναι εμφανής η ξεχωριστή ομορφιά του, με το ποτάμι να εξέρχεται ορμητικό από τα έγκατα της γης και τον διαμορφωμένο χώρο και το αναψυκτήριο να είναι πνιγμένο στο πράσινο.

Η προ...ιστορία του σπηλαίου άρχισε πριν από περίπου 30.000 χρόνια, ενώ ανασκαφές στο σπήλαιο και τη γύρω περιοχή έχουν φέρει στο φως λίθινα εργαλεία και οστά προϊστορικών ζώων (ρινόκερου, μεγάκερου, μαμούθ), κάποια από τα οποία εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο Δράμας.

Τον χειμώνα το δασικό χωριό Ελατιάς είναι σχεδόν έρημο, όμως μόλις λιώσουν τα χιόνια γεμίζει από επισκέπτες.

Σε απόσταση 1.100 μέτρων περίπου από την είσοδο βρίσκεται η επιβλητική αίθουσα Ακρόπολη, η μεγαλύτερη αίθουσα που έχει ανακαλυφθεί σε ελληνικό σπήλαιο (μήκους 120, πλάτους 65 και ύψους 45 μέτρων), που εντυπωσιάζει με το μέγεθος, τον διάκοσμο, αλλά και το ποτάμι που τη διαρρέει, δημιουργώντας υπόγειες όχθες και βραχώδεις σχηματισμούς, ένα πραγματικά απόκοσμο σκηνικό.

Τα νερά του ποταμού Αγγίτη, που πηγάζει από άγνωστο σημείο μέσα στο σπήλαιο, ξεχύνονται στη θέση Πηγές, λίγα μέτρα μακριά από την τεχνητή είσοδο του σπηλαίου.

Το νέο γεφύρι του Παππά χτίστηκε πάνω από το παλιό πέτρινο γεφύρι που σκεπάστηκε από τα νερά του ποταμού Νέστου.

Εκεί θα δείτε το γεφύρι με τις εννέα σιδερένιες πόρτες, που φτιάχτηκαν για να εκτρέπουν τα νερά σε περίπτωση ανάγκης. Το σπήλαιο Πηγών Αγγίτη είναι ανοικτό 365 μέρες τον χρόνο (τηλ. 25220 60.460, www.spilaio-aggiti.gr).

ΕΛΑΤΙΑ
Δάση ερυθρελάτης και σημύδας, καταρράκτες και σπάνια είδη φυτών και ζώων

Ενας από τους μουσικούς του χωριού Καλή Βρύση, ο κ. Κόττας, που παίζει γκάιντα.

3 Στα βόρεια του νομού, στο τρίγωνο που περικλείεται από τους ορεινούς όγκους της Δυτικής Ροδόπης, του Φαλακρού και των Ορέων Λεκάνης κρύβεται ένα πανέμορφο δάσος, με το τραχύ όνομα Καραντερέ ή το πιο εκλεπτυσμένο και σύγχρονο «Δάσος Ελατιάς». Μαρτυρίες αναφέρουν ότι στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν η κατάφυτη σήμερα περιοχή του δασικού χωριού Ελατιά ήταν λιβάδι. Ο δρόμος που οδηγεί στο δάσος Ελατιάς, με τις πολλαπλές επιλογές για πεζοπορία, εκδρομές, πικνίκ και χαλάρωση, ξεκινά από τη Δράμα και αρχικά περνάει από τους οικισμούς Μοναστηράκι και Ταξιάρχες.

Οι οικισμοί αναβαπτίστηκαν το 1928, αφήνοντας για πάντα τα προηγούμενα ονόματά τους. Ετσι, το σλαβικό Δράνοβο έγινε Μοναστηράκι και το τουρκικό Μαχαλετζίκ μετονομάστηκε αρχικά σε Ταξιάρχη, για να γίνει αργότερα Ταξιάρχες.

Ο κ. Κουγιουμτζής είναι αυτοδίδακτος λαϊκός ζωγράφος που ζει στο χωριό Πετρούσα. Τα έργα του κοσμούν και το Δημαρχείο Δράμας.

Εδώ απαντώνται τα μοναδικά στην Ελλάδα δάση ερυθρελάτης και σημύδας, ενώ η ομορφιά των τοπίων είναι πραγματικά μοναδική, με τα πυκνά δάση να διακόπτονται από απλωτά λιβάδια, που αυλακώνονται από κρυστάλλινα ποταμάκια και την άνοιξη είναι στρωμένα με χαλιά από αγριολούλουδα. Η παρουσία του ανθρώπου είναι πρακτικά ανύπαρκτη στο δάσος Ελατιάς, με εξαίρεση το δασικό χωριό, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.500, μέσα σε δάσος με έλατα.

To δασικό χωριό είναι ιδιοκτησία της Δασικής Υπηρεσίας, και μπορείτε να φιλοξενηθείτε, αρκεί να προηγηθεί συνεννόηση με το Δασαρχείο Δράμας (25210 34093, 25210 34074). Στα δυτικά του Δασικού Χωριού υπάρχει και το δασικό εργοτάξιο Μεγάλη Παναγιά, από όπου αρχίζουν τα δάση της σημύδας.

Λίγοι οι κάτοικοι στο Παγονέρι, που χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός οικισμός εδώ και περίπου μία δεκαετία, χάρη στα μακεδονικής αρχιτεκτονικής σπίτια του.

Φράγματα και τεχνητές λίμνες Νέστου
Θαύματα της φύσης και του ανθρώπου

4 Διχοτομώντας νοητά τα τεράστιας έκτασης τοπία της μεθορίου στο βόρειο τμήμα του Νομού Δράμας, ο ποταμός Νέστος συγκρατείται από φράγματα, πλαταίνει την κοίτη του και δημιουργεί τεχνητές λίμνες (Λευκογείων, Θησαυρού, Πλατανόβρυσης), που ξεκίνησαν ως τεχνικά έργα και σήμερα αποτελούν αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε. Ακολουθώντας τον δρόμο που συνδέει το Παρανέστι με τη Δράμα, στο 1ο χιλιόμετρο βλέπετε τη γέφυρα του Νέστου και ύστερα από 2 χλμ. στρίβετε δεξιά προς Θησαυρό.

O Κώστας Ελευθεριάδης, ο «γερακάρης» από τα Κύργια, με ένα από τα εξημερωμένα γεράκια του, που έχει μάθει να πετά ελεύθερο και να επιστρέφει στο χέρι του.

Το πρώτο φράγμα που θα δείτε είναι της Πλατανόβρυσης, με τρεις τεράστιες θύρες που απελευθερώνουν το νερό το οποίο συγκεντρώνεται στη δυτική πλευρά του φράγματος. Το επόμενο φράγμα, το φράγμα Θησαυρού, είναι ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης με ύψος 175 μ. και υπερθαλάσσιο υψόμετρο 390 μέτρα. Η επιφάνεια της τεχνητής λίμνης που δημιουργείται είναι 18 τετρ. χλμ. με το υψόμετρο της στάθμης της στα 320 με 380 μέτρα.

Τα χωριά της παράδοσης
Πανάρχαια έθιμα διασώζονται αλώβητα μέχρι σήμερα...

Καπναποθήκη στο Δοξάτο. Το χωριό έγινε διάσημο στον Μεσοπόλεμο από την καλλιέργεια των «μπασμάδων», από τα πλέον εκλεκτά καπνά της περιοχής.

5 Στη Δράμα ο λαϊκός πολιτισμός δεν είναι φολκλόρ. Παρουσιάζει αληθινό ενδιαφέρον όχι μόνο για τον πλούτο του και για την καθαρότητα της έκφρασης των επιμέρους μορφών του, αλλά και για την αναβίωση στοιχείων της αρχαιοελληνικής παράδοσης. Τα χωριουδάκια Βώλακας, Πετρούσσα, Καλή Βρύση και Μοναστηράκι είναι μικρές κιβωτοί αρχαίων και βυζαντινών δοξασιών που αξίζει να γνωρίσει κάθε επισκέπτης. Στο χωριό Μοναστηράκι και στο χωριό Βώλακας στις 7 Ιανουαρίου, αναβιώνει το διονυσιακό έθιμο των «Αράπηδων».

Οι «Αράπηδες», με μακριές υφαντές μαύρες κάπες, ψηλές κουκούλες από δέρμα κατσίκας και βαριά κουδούνια στη μέση, οι «Τσολιάδες» με την εθνική φορεσιά και οι «Γκιλίγκες» με την τοπική γυναικεία φορεσιά, προκαλούν με τον χορό τους τις δυνάμεις της φύσης να φέρουν καρποφορία στη γη και γονιμότητα σε ζώα και ανθρώπους. Στο χωριό Καλή Βρύση την ίδια μέρα βγαίνουν οι «Μπαμπόγεροι» που γυρνούν τρεις μέρες στους δρόμους χορεύοντας.

Σε ένα πολυτελές κτίριο των αρχών του 1900, που σήμερα λειτουργεί ως Πνευματικό Κέντρο, στεγάζεται η Βιβλιοθήκη του Δοξάτου.

Το χωριό Καλή Βρύση έχει και μεγάλη μουσική παράδοση, που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.

Μια άλλη πλευρά του πολιτισμού παρουσιάζεται στο χωριό Πετρούσσα, που μπορεί να είναι μικρό σε μέγεθος, αλλά έχει ένα μεγάλο πέτρινο θέατρο, κτισμένο μέσα σε φαράγγι.

Μεταξύ της σκηνής και των 4.500 θέσεων των θεατών που βρίσκονται αμφιθεατρικά χτισμένες περνάει το ρέμα και τα δύο τμήματα του θεάτρου συνδέονται με δύο μικρά γεφυράκια: ένα ξύλινο και ένα πέτρινο. Εκεί διοργανώνονται τα βράδια του καλοκαιριού ιδιαίτερες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Οι γνώστες του σκι έχουν θέσει το χιονοδρομικό κέντρο του Φαλακρού πολύ ψηλά στη λίστα προτίμησής τους, γιατί πρόκειται για ένα χιονοδρομικό που συνεχώς εξελίσσεται.

Προσοτσάνη-Νευροκόπι-Παγονέρι
Γραφικά χωριά με φιλόξενους κατοίκους

6 Η Προσοτσάνη, διάσημη στο παρελθόν από την καλλιέργεια καπνού, αποτελεί ιδανική αφετηρία για εκδρομή στο Σπήλαιο του Αγγίτη και το Μενοίκιο Ορος. Πριν φύγετε, ωστόσο, αξίζει να δείτε μια πόλη που υπήρξε εμπορικό αλλά και πολιτιστικό κέντρο της περιοχής. Στην κεντρική πλατεία Δημοκρατίας, θα δείτε παλιά κτίρια, κτίσματα των αρχών του 1900, ενώ στους γύρω δρόμους θα βρείτε παλιά καπνομάγαζα, παλιές αποθήκες καπνού, αλλά και πλατείες και μικρά πάρκα για περίπατο κάτω από τα πεύκα.

Αδικημένο από τα δελτία καιρού, που το χρησιμοποιούν ως σημείο αναφοράς ψύχους, το Νευροκόπι φέρει απρόθυμα τον τίτλο της «πιο παγωμένης πόλης της Ελλάδας». Ωστόσο, οι κάτοικοί του είναι πολύ θερμοί και φιλόξενοι και ανοίγουν τις πόρτες των σπιτιών τους στους επισκέπτες για έναν καφέ ή ένα κέρασμα.

Ποντιακής καταγωγής οι περισσότεροι κρατούν τις παραδόσεις και την πολύ ενδιαφέρουσα γαστρονομική τους παράδοση. Η πόλη, που χωρίζεται στα δύο από ρέμα, έχει αρκετά παλιά σπίτια και τον ναό του Αγίου Δημητρίου με το μεγάλο καμπαναριό. Οι εικόνες του τέμπλου αποδίδονται στον λαϊκό ζωγράφο Γεωργίου. Λίγο πιο έξω από το Νευροκόπι βρίσκεται το πιο γραφικό χωριό της Δράμας, το όμορφο Παγονέρι, που οφείλει το όνομά του στο κρύο νερό που πηγάζει από τις δύο κρήνες του χωριού.

Το 1983 κηρύχθηκε παραδοσιακός οικισμός, κάτι που οφείλει στα πετρόκτιστα σπίτια μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Αξίζει να επισκεφθείτε την πλατεία του χωριού, ένα μπαλκόνι με θέα στο βουνό Φαλακρό.

Δοξάτο-Κύργια
Ζωντανό μουσείο αρχιτεκτονικής

7 Το Δοξάτο, που καταστράφηκε συθέμελα από τον βουλγαρικό στρατό το 1913, ξαναχτίστηκε υπομονετικά και σήμερα είναι ένα ζωντανό μουσείο αρχιτεκτονικής, που ενώνει νεοκλασικά κτίρια, τούρκικους μαχαλάδες και βιομηχανικά οικήματα σε ένα αρμονικό, αισθητικά, σύνολο.

Η ρυμοτομία της πόλης έγινε από Γάλλους μηχανικούς το 1923, με αποτέλεσμα η πόλη να είναι άνετη και πολύ εύκολη στην περιήγηση. Κοντά στο Δοξάτο βρίσκονται οι Πηγές Κεφαλαρίου, ένας χώρος αναψυχής με πάρκο, λιμνούλες και μικρούς καταρράκτες.

Αξιοθέατο αποτελεί η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, κτίσμα του 1867, που θυμίζει καθολική εκκλησία καθώς φτιάχτηκε από Αυστριακό αρχιτέκτονα. Υπέροχος είναι ο διάκοσμος και το ξυλόγλυπτο τέμπλο, με τις εικόνες, δωρεές των καπνεμπόρων του 1870.

Ανήμερα του Αγίου Αθανασίου (στις 2 Μαΐου) γίνονται στο Δοξάτο ιπποδρομίες, έθιμο που μεταφέρεται από την αρχαιότητα και προέκυψε από τη σχέση των τότε κατοίκων, των Ηδωνών, με τα άλογα. Το έθιμο αναβίωσε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν συνδέθηκε και με την εθνική αφύπνιση των Ελλήνων.

Κοντά στο Δοξάτο βρίσκεται και ένα μικρό χωριουδάκι, τα Κύργια, που πήρε την ονομασία του από το τουρκικό Kir που σημαίνει «ξερός τόπος». Στο χωριό ζουν λίγοι κάτοικοι, κυρίως Πόντιοι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής του '22.

Ωστόσο, το χωριό έχει αποκτήσει ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον λόγω του Πάρκου Αρπακτικών Πτηνών, που δημιούργησε εκεί ο Κώστας Ελευθεριάδης, εκπαιδευτής γερακιών.

Το πάρκο 10 στρεμμάτων έχει ως βασικό στόχο να δώσει την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τα απειλούμενα αρπακτικά πτηνά της Ελλάδας.

Τα γεράκια εξημερώνονται και πετούν ελεύθερα στο πάρκο, ορισμένα δε κάθονται και στα χέρια των επισκεπτών οι οποίοι φορούν ένα ειδικό γάντι. (Τηλ. πάρκου: 25210 71 444, 6934686917, www.arpaktika.gr)

Το χωριό όμως είναι διάσημο και για τον φοβερό μαστιχωτό χαλβά του, που πρωτο-φτιάχτηκε εδώ το 1900 από την οικογένεια Ελευθερίου. Από τότε η επιχείρηση έχει περάσει από τα χέρια τριών γενεών και σήμερα τα ηνία κρατάει ο Λευτέρης Ελευθερίου.

Το κατάστημα δεν βρίσκεται πλέον μέσα στα Κύργια, αλλά σε ένα παραδοσιακό, πέτρινο κτίριο, στο 14ο χλμ. Δράμας-Καβάλας. (τηλ. 25210 71311). Αξίζει να το αναζητήσετε και εκτός από τον μαστιχωτό χαλβά να δοκιμάσετε χαλβαδομπουκιές, ταχίνι (λευκό ή μαύρο ολικής αλέσεως), σουσαμόπιτα, γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες.

Παρανέστι - Θερμιά
Τοπία άγριας ομορφιάς

Μια εναλλακτική και πιο «άγρια», λόγω μη ομαλού οδικού δικτύου, διαδρομή θα σας φέρει (καιρού επιτρέποντος) κοντά στις ασύγκριτες φυσικές ομορφιές του δραμινού τοπίου. Θα ξεκινήσετε από το Παρανέστι που απέχει 40 χιλιόμετρα περίπου από τη Δράμα. Πρόκειται για το ιστορικό κεφαλοχώρι της περιοχής, που μέχρι το 1928 ονομαζόταν Μπούκια.

Εχει 700 περίπου κατοίκους και είναι χτισμένο στην κοιλάδα του Νέστου, με πολλά νερά και πυκνά δάση να το αγκαλιάζουν.

Στο Παρανέστι μπορείτε να πάρετε μια πρώτη γεύση από το μεγαλείο της φύσης στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Παρανεστίου (τηλ. 25240 21010). Από εδώ, μπορείτε να κάνετε μια εκδρομή στον πιο κοντινό καταρράκτη του Αχλαδορέματος, της Αγίας Βαρβάρας, που απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα. Η διαδρομή θα σας φέρει κοντά στη θέση Πανόραμα, που όπως μαρτυράει και το όνομά της, προσφέρει πανοραμική θέα προς το Φρακτό, αλλά και προς την πανέμορφη τεχνητή λίμνη του Νέστου και στο φράγμα της Πλατανόβρυσης.

Στις παρυφές του δάσους Φρακτού βρίσκονται τα Θερμιά, που έως το 1928 ονομάζονταν Ιλιτζέ. Ο δρόμος που οδηγεί εδώ είναι άσφαλτος και χαμένα μέσα στην πυκνή βλάστηση, θα συναντήσετε τα Λουτρά Θερμιών (Ιλιτζέ) Νέστου.

Καθώς η δόμηση στην περιοχή έχει απαγορευτεί, το μόνο πέτρινο κτίσμα είναι το παλιό θολωτό λουτρό, που σήμερα περιστοιχίζεται από έναν τσιγκομαχαλά, με διάσπαρτες γούρνες (κοινόχρηστες και ιδιωτικές).

Το νερό στα λουτρά των Θερμιών έχει τη... δυσθεώρητη θερμοκρασία των 55 βαθμών και θέλει πολύ κουράγιο για να το αντέξεις. Για το λουτρό σας στα Θερμιά θα πληρώσετε ένα συμβολικό αντίτιμο στο σύλλογο «Οι Αγιοι Θεόδωροι», που διαχειρίζεται τα λουτρά. Πληροφορίες θα πάρετε από τον Δήμο Παρανεστίου στο τηλ. 25240 22333.

Δραστηριότητες
Ψυχαγωγία και άθληση

9 Η Δράμα έχει ανεξάντλητες δυνατότητες ψυχαγωγίας και άθλησης στην ύπαιθρο. Για πεζοπορίες επιλέξτε ένα από τα μεγάλα δάση του νομού ή το Παρανέστι. Για ράφτινγκ και κανό αναζητήστε μια από τις εταιρείες δραστηριοτήτων που βρίσκονται στον ποταμό Νέστο. Ο Αθλητικός Ορειβατικός Σύλλογος Προσοτσάνης οργανώνει αναρριχήσεις στους Πύργους ή στο Φαλακρό καθώς και πεζοπορίες και εκδρομές με ποδήλατο βουνού ή οχήματα 4x4 στο Μενοίκιο όρος και στο Φαλακρό (τηλ. 25220 22.713).

Επίσης, λίγο έξω από το χωριό Αδριανή υπάρχει πίστα moto cross, μήκους περίπου 1,5 χλμ. Την έφτιαξαν οι μοτοσικλετιστές του «Zanta Μοto Club» και είναι ανοικτή για όλους. Η αερολέσχη Δράμας «Αίολος» διοργανώνει πτήσεις με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωρόπτερο στην περιοχή Πύργων-Πετρούσσας σε υψόμετρο 1.200μ. και λίγο έξω από τη Δράμα στον λόφο του Κορύλοβου, σε υψόμετρο 650μ. (τηλ. 6944460404, www.aiolosdrama.gr). Επίσης, διήμερους λαϊκούς αγώνες ποδηλασίας βουνού διοργανώνει κάθε Μάιο, ο δήμος Προσοτσάνης. (www.prosotsani.gr ).

Οσο για το χιονοδρομικό κέντρο της Δράμας, στις πλαγιές του Φαλακρού Ορους, κερδίζει κάθε χρονιά που περνάει και μια υψηλότερη θέση στις προτιμήσεις των Ελλήνων χιονοδρόμων.

Λόγω του κυρίως βορινού προσανατολισμού του και του υψομέτρου, η σεζόν στο Φαλακρό διαρκεί από τον Δεκέμβριο μέχρι και τα μέσα Απριλίου (τηλ. 25220 41811, 41822, www.falakro.gr).

Οινοποιεία
Πατρίδα του Διονύσου

10 Η Δράμα από την αρχαιότητα λάτρευε τον θεό Διόνυσο, προστάτη της αμπέλου και του οίνου. Οι διονυσιακές γιορτές γίνονταν στην ύπαιθρο, αλλά και σε ιερά αφιερωμένα στον θεό. Σήμερα οι αμπελώνες της Δράμας απλώνονται κυρίως στην κοιλάδα και τους χαμηλούς λοφίσκους, ανατολικά και νότια της πόλης και καλύπτουν μια έκταση περίπου 4.000 στρεμμάτων.

Εκεί καλλιεργούνται εκλεκτές ελληνικές ποικιλίες όπως το Ασύρτικο, το Λημνιό, το Σαββατιανό, ο Ροδίτης, το Μοσχάτο Αλεξανδρείας αλλά και αρκετές ξένες.

Οι ντόπιοι οινοποιοί έχουν κάνει θαύματα, τόσο από πλευράς παραγωγής εκλεκτών ετικετών όσο και από πλευράς αισθητικής των εγκαταστάσεων, πολλά από τα οποία είναι επισκέψιμα. Μπορείτε να περιηγηθείτε στο Κτήμα Νίκου Λαζαρίδη, έξω από το χωριό Αγορά, που περιλαμβάνει 700 στρέμματα αμπελώνων και αμφιθεατρικά κτισμένο οινοποιείο με εντυπωσιακή πινακοθήκη (τηλ. 25210 82049-50).

Επίσης, στο Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη, με 500 ελληνικά και διεθνή βραβεία, όπου σε μια αίθουσα εκτίθενται πιστά μαρμάρινα αντίγραφα από έργα που βρίσκονται στα μεγάλα μουσεία της χώρας, έργα του ντόπιου μαρμαρογλύπτη Ηλία Σαρακασίδη (τηλ. 25210 82348), στο Κτήμα «Τέχνη Αλυπίας» στο Μικροχώρι, όπου κάθε Μάιο γίνονται εκδηλώσεις, στο πλαίσιο των «Δρόμων του κρασιού» (τηλ. 25210 83626), καθώς και στο Κτήμα «Μανωλεσάκη - Γέννημα Ψυχής», στο χωριό Αδριανή, όπου τα κρασιά παράγονται με βιολογική καλλιέργεια (τηλ. 25210 82010,www.@manolesakis.gr).

Τα Μπακιρτζίδικα
Εάν η πόλη της Δράμας μπορεί να σας ταξιδέψει στον χρόνο, η αγορά με τα Μπακιρτζίδικα μπορεί να θεωρηθεί η μαγική πύλη που θα σας μεταφέρει σε μια άλλη εποχή. Κατά την περιήγησή σας εκεί, θα δείτε τις επιγραφές των περισσότερων καταστημάτων να αναγράφουν ημερομηνίες του 1800. Εκτός από τα καταστήματα με χειροποίητα χάλκινα σκεύη, όπως αυτό της οικογένειας Γεωργιάδη στην οδό Αμύντα, υπάρχουν και πολλά υφασματάδικα, όπως του κ. Κοσμά Τουργκαΐδη, ενός από τους τελευταίους ράφτες της πόλης, με ειδικότητα στο ράψιμο παντελονιών. Θεραπευτικά βότανα και παλιές συνταγές θα βρείτε στον «Παναγιωτίδη», μαγαζί του 1876, στην οδό 19ης Μαΐου 129, ενώ δεν πρέπει να χάσετε το μαγαζί με το ταχίνι, που φτιάχνεται από την οικογένεια Αναγνωστόπουλου με την ίδια παραδοσιακή συνταγή εδώ και 120 χρόνια.

ΔΙΑΜΟΝΗ

«Kouros» (3ο χλμ. Δράμας - Καβάλας, τηλ. 25210 57200-3, http://www.hotel-kouros-drama.com). Είναι το καλύτερο ξενοδοχείο στην πόλη της Δράμας.

«Ξενία» (Εθν. Αμύνης 10, τηλ. 25210 33195 - 6. www.xenia–drama.gr). Κεντρικό ξενοδοχείο στο στυλ όλων των Ξενία, με θέα στο πάρκο.

«Επαυλις» (6ο χλμ. Δράμας - Νευροκοπίου, 25210 81348, www.epavlis-hotel.gr). Δωμάτια πλήρως εξοπλισμένα με γυμναστήριο, σάουνα, spa και σολάριουμ.

ΦΑΓΗΤΟ

Η Δράμα είναι μια πόλη με παράδοση στις γευστικές απολαύσεις, γι' αυτό και θα βρείτε εδώ αρκετές ταβέρνες και μεζεδοπωλεία για όλα τα γούστα. Ανάμεσα στα καλύτερα εστιατόρια της πόλης περιλαμβάνονται ο «Λούκουλος», στον λόφο του Αγίου Τρύφωνα (25210 21200), μια από τις πιο παλιές ταβέρνες της Δράμας που σερβίρει ψητά και μαγειρευτά κρέατα και πολίτικα μεζεδάκια, και η ψαροταβέρνα «4 εποχές» στην οδό Ευξείνου Πόντου 5 (25210 30019). Επίσης, καλές επιλογές για φαγητό είναι και οι ταβέρνες «Ροδόσταμο» (Αμύντα 64, 25210 33889) και «Pane e Vino» για ιταλικές γεύσεις (Μακεδονίας 3, 25210 57800).

ΔΙΑΜΟΝΗ

Στο Βώλακα:
«Μονοπάτι Ε6» (25230 23916, www.mono–pati-e6.gr). Ξενοδοχείο στον δρόμο για το χιονοδρομικό. Διαθέτει αξιόλογο εστιατόριο. Στο Γρανίτη: «Γρανίτης» (25230 21050, www.granitis–hotel.gr). Πετρόκτιστο ξενοδοχείο με καλόγουστα δωμάτια και καλό εστιατόριο. Στο Παρανέστι: «Philoxenia» (25240 22001 - 2, www.philoxenia–drama.gr). Ξενοδοχείο με ευρύχωρα δωμάτια και όμορφη θέα. Στο Λιβαδερό: «Πέτρινη Γωνιά» (25210 91388,www.petrinigonia.gr). Πετρόκτιστος ξενώνας, με μεγάλα, φωτεινά δωμάτια. Κάθε δωμάτιο έχει αυτόνομη θέρμανση, ενώ ο ξενώνας σερβίρει πρωινό και διαθέτει ταβέρνα, που σερβίρει τοπικές γεύσεις. Στο Σιδηρόνερο: «Δρυάδες» (25210 91395). Οικογενειακός ξενώνας με ζεστή ατμόσφαιρα και εστιατόριο που σερβίρει παραδοσιακές ποντιακές γεύσεις.

ΦΑΓΗΤΟ

Εκτός από τα εστιατόρια των ξενώνων που ήδη αναφέραμε αξίζει να δοκιμάσετε στο Λιβαδερό το «Χρυσό Αγριογούρουνο», που, όπως λέει και το όνομά του, σερβίρει πιάτα με αγριογούρουνο από το κοντινό εκτροφείο και την ταβέρνα του Λάζαρου στη Σκαλωτή όπου θα γευτείτε αναζωογονητικές σούπες, κρέατα και χειροποίητα γλυκά ταψιού.

ΑΓΟΡΕΣ

Για τις αγορές σας, παραδοσιακά προϊόντα, πίτες, ζυμαρικά και σιροπιαστά θα βρείτε στον Γυναικείο Συνεταιρισμό Παρανεστίου (τηλ. 25240 22292).

Κείμενο: Νέλλη Καψή Φωτογραφίες: Κλαίρη Μουσταφέλλου