Ποίος ήτο ο Κολιγιάννης και διατί;
Γιώργος Τσακνιάς, 17/11/2012
 |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |
Ο τίτλος είναι δανεισμένος από την ερώτηση που (υποτίθεται πως) έθεταν παλαιότερα οι καθηγητές ιστορίας στους μαθητές: «Ποίος ήτο ο Κολοκοτρώνης και διατί;» Προφανώς πρόκειται περί αστικού μύθου• ίσως και όχι, αν αναλογιστούμε το επίπεδο της ιστορικής παιδείας στη χώρα μας. Πάντως, όπως λένε και οι Ιταλοί, «Κι αλήθεια να μην είναι, είναι πάντως χαριτωμένο».
Ο Κολιγιάννης προέκυψε από την προχθεσινή δήλωση του Ανδρέα Νεφελούδη στην «Αυγή», πως ο τρόπος που πολιτεύεται η ηγεσία της Δημοκρατικής Αριστεράς, θυμίζει τακτικές Κολιγιάννη. Αφορμή για τη δήλωση ήταν η προηγηθείσα συζήτηση στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΗΜΑΡ και η αποδοκιμασία από την ηγεσία της ΔΗΜΑΡ της καταψήφισης του προϋπολογισμού από τους βουλευτές Ο. Βουδούρη και Π. Μουτσινά, κόντρα στην απόφαση της ΚΕ για υπερψήφιση, αλλά και της όλης στάσης τους τον τελευταίο καιρό. Ιδίως οι δηλώσεις και η συμπεριφορά του πρώτου, απηχούν μάλλον προσωπικές στρατηγικές παρά πολιτικές διαφωνίες στο πλαίσιο του κόμματος, όπως ο ίδιος διατείνεται.
Μιας και ξεσκονίζουμε, με αφορμή την αναφορά στον Κολιγιάννη, τις ιστορικές μας γνώσεις περί την αριστερά, ας μου επιτραπεί κι εμένα μια αναδρομή: Η επίκληση μιας αόριστης και ατεκμηρίωτης πλειοψηφίας στη βάση του κόμματος, την οποία υποτίθεται εκπροσωπεί ο Οδυσσέας Βουδούρης, μου θυμίζει τους Αλβανούς κομμουνιστές, οι οποίοι, όταν περνούσαν τη μαοϊκή φάση τους, δήλωναν: «Μην κοιτάτε που είμαστε μικρή χώρα• μαζί με τους Κινέζους, είμαστε ένα δισεκατομμύριο.»…
Βάσει ακριβώς αυτής της υποτιθέμενης σιωπηρής πλειοψηφίας στη βάση, οι σύντροφοι Νεφελούδης και Βουδούρης, ζητούν τη διεξαγωγή έκτακτου συνεδρίου, που θα επαναφέρει τη ΔΗΜΑΡ στη σωστή γραμμή, κατά τας Γραφάς. Παραμένω στο πεδίο της ιστορίας (είναι και η δουλειά μου, εξάλλου) και φαντάζομαι το σχετικό απόσπασμα από το εγχειρίδιο κάποιου ιστορικού του μέλλοντος: «Περί τα τέλη του 2012, η Ελλάδα περνούσε μια από τις χειρότερες κρίσεις της ιστορίας της. Η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, η ανεργία είχε φτάσει σε εφιαλτικά επίπεδα, η οικονομία ήταν σε παρατεταμένη ύφεση, οι Νεοναζί αλώνιζαν στους δρόμους αλλά και στους διαδρόμους και στα έδρανα του Κοινοβουλίου. Τότε, το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς διοργάνωσε έκτακτο συνέδριο, προκειμένου να επαναπροσδιορίσει το ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο της δράσης του, κατόπιν αιτήματος των Νεφελούδη-Βουδούρη.»
Επανέρχομαι στη δήλωση Νεφελούδη στην Αυγή και συγκεκριμένα στην παρομοίωση του Φώτη Κουβέλη με τον Κολιγιάννη: Εκτός από άδικη και προσβλητική, εμένα η αναφορά αυτή μού μυρίζει μούχλα. Ποιος ενδιαφέρεται σήμερα για τον Κολιγιάννη; Ποιος ξέρει, εν έτει 2012, «ποίος ήτο ο Κολιγιάννης και διατί;» Δεν αναφέρομαι σε «εμάς». Εμείς ξέρουμε. Εγώ και ξέρω και ενδιαφέρομαι, αλλά εγώ, στο κάτω-κάτω, έχω βίτσιο με αυτά τα πράγματα. Από αυτήν την έρμη την κοινωνία, όμως, που όλο πιπιλάμε ότι σε αυτήν απευθυνόμαστε, και δη από τους πιο νέους, ποιος γνωρίζει, ποιος έχει την παραμικρή όρεξη να κάτσει να διαβάσει για τον Κολιγιάννη και τη 12η Ολομέλεια και το Βουκουρέστι και τον κομματικό ραδιοσταθμό και τους δωδεκατικούς και τους αντιδωδεκατικούς; Ουδείς. Και πολύ καλά κάνει. Συγγνώμη, αλλά δεν έχει να προσφέρει και πολλά στο σήμερα η γνώση της ιστορίας της διάσπασης του ΚΚΕ -και πάντως, δεν προσφέρει απολύτως καμία απάντηση στο πάντοτε επίκαιρο ερώτημα: «Τι να κάνουμε;» Η επίκληση αυτή, η αναφορά στον Κολιγιάννη, κατά τη γνώμη μου καταδεικνύει τον «ορίζοντα προσδοκιών» εκείνου που τη διατύπωσε: αυτοπεριορίζεται, απευθύνεται σε ένα απολύτως πεπερασμένο ακροατήριο, όχι αριστερών, αλλά «ανθρώπων του χώρου». Των ίδιων και των ίδιων ανθρώπων που τόσα χρόνια είναι στα κόμματα της αριστεράς, μένουν ηρωικά ή αποχωρούν παταγωδώς, τσακώνονται, διασπώνται, ξανασυναντιούνται, φιλιώνουν, μισιούνται... Δεν λέω ότι δεν πρέπει να απευθυνόμαστε και σε αυτούς, σε αυτούς ανήκουμε, εξάλλου. Λέω όμως ότι μόνο αυτοί, δεν αρκούν. Λέω ότι αυτοί δεν είναι η κοινωνία. Λέω ότι δεν έχει νόημα να απευθυνόμαστε αποκλειστικά στον εαυτό μας, στον μικρόκοσμό μας. Υπό αυτήν την έννοια, η αναφορά στον Κολιγιάννη δείχνει είτε περιορισμένους ορίζοντες, είτε συνειδητή επιλογή ακροατηρίου, άρα και στόχευση της όλης δήλωσης.
Στην ίδια δήλωση του Ανδρέα Νεφελούδη, ο οποίος προσφάτως αυτοπροσδιορίστηκε ως «αριστερή αντιπολίτευση» εντός της ΔΗΜΑΡ, υπήρχε και μία άκρως προσβλητική αναφορά στον Νίκο Μπίστη. Απάντησε ο ίδιος• το μόνο που έχω να προσθέσω, είναι η ενόχληση που μου προκάλεσε η αλαζονική επίκληση από τον Νεφελούδη της ιδιότητάς του ως «ιδρυτικού» μέλους του κόμματος, σε αντιδιαστολή με τον «εσχάτως φιλοξενούμενο» Μπίστη. Κι εγώ από την αρχή βρίσκομαι στη ΔΗΜΑΡ κι έχω αναμιχθεί αρκετά, αλλά, ρε παιδί μου, ένα παράξενο πράγμα: τόσον καιρό δεν είχα μάθει πως διαθέτουμε κομματική επετηρίδα και Libro d’ oro της Ανανέωσης. Φαντάζομαι λοιπόν ότι σε αυτό το Libro d’ oro καταγράφονται με χρυσά γράμματα τα ονόματα των Ιδρυτών. Αναρωτιέμαι αν στο τέλος περιλαμβάνεται και index με τις κατά καιρούς απόψεις τους και με τη θέση που κράτησαν στις ψηφοφορίες στα όργανα της ΔΗΜΑΡ , π.χ. για τα προηγούμενα μνημόνια, για τη στάση του κόμματος έναντι της κυβέρνησης Παπαδήμου, κ.ο.κ., ώστε να μπορεί ο αναγνώστης να έχει ένα επίσημο και χρηστικό corpus θέσεων της αριστερής αντιπολίτευσης.
*O Γιώργος Τσακνιάς, είναι μέλος της Κ.Ε. της Δημοκρατικής Αριστεράς.
Ο Κολιγιάννης προέκυψε από την προχθεσινή δήλωση του Ανδρέα Νεφελούδη στην «Αυγή», πως ο τρόπος που πολιτεύεται η ηγεσία της Δημοκρατικής Αριστεράς, θυμίζει τακτικές Κολιγιάννη. Αφορμή για τη δήλωση ήταν η προηγηθείσα συζήτηση στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΗΜΑΡ και η αποδοκιμασία από την ηγεσία της ΔΗΜΑΡ της καταψήφισης του προϋπολογισμού από τους βουλευτές Ο. Βουδούρη και Π. Μουτσινά, κόντρα στην απόφαση της ΚΕ για υπερψήφιση, αλλά και της όλης στάσης τους τον τελευταίο καιρό. Ιδίως οι δηλώσεις και η συμπεριφορά του πρώτου, απηχούν μάλλον προσωπικές στρατηγικές παρά πολιτικές διαφωνίες στο πλαίσιο του κόμματος, όπως ο ίδιος διατείνεται.
Μιας και ξεσκονίζουμε, με αφορμή την αναφορά στον Κολιγιάννη, τις ιστορικές μας γνώσεις περί την αριστερά, ας μου επιτραπεί κι εμένα μια αναδρομή: Η επίκληση μιας αόριστης και ατεκμηρίωτης πλειοψηφίας στη βάση του κόμματος, την οποία υποτίθεται εκπροσωπεί ο Οδυσσέας Βουδούρης, μου θυμίζει τους Αλβανούς κομμουνιστές, οι οποίοι, όταν περνούσαν τη μαοϊκή φάση τους, δήλωναν: «Μην κοιτάτε που είμαστε μικρή χώρα• μαζί με τους Κινέζους, είμαστε ένα δισεκατομμύριο.»…
Βάσει ακριβώς αυτής της υποτιθέμενης σιωπηρής πλειοψηφίας στη βάση, οι σύντροφοι Νεφελούδης και Βουδούρης, ζητούν τη διεξαγωγή έκτακτου συνεδρίου, που θα επαναφέρει τη ΔΗΜΑΡ στη σωστή γραμμή, κατά τας Γραφάς. Παραμένω στο πεδίο της ιστορίας (είναι και η δουλειά μου, εξάλλου) και φαντάζομαι το σχετικό απόσπασμα από το εγχειρίδιο κάποιου ιστορικού του μέλλοντος: «Περί τα τέλη του 2012, η Ελλάδα περνούσε μια από τις χειρότερες κρίσεις της ιστορίας της. Η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, η ανεργία είχε φτάσει σε εφιαλτικά επίπεδα, η οικονομία ήταν σε παρατεταμένη ύφεση, οι Νεοναζί αλώνιζαν στους δρόμους αλλά και στους διαδρόμους και στα έδρανα του Κοινοβουλίου. Τότε, το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς διοργάνωσε έκτακτο συνέδριο, προκειμένου να επαναπροσδιορίσει το ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο της δράσης του, κατόπιν αιτήματος των Νεφελούδη-Βουδούρη.»
Επανέρχομαι στη δήλωση Νεφελούδη στην Αυγή και συγκεκριμένα στην παρομοίωση του Φώτη Κουβέλη με τον Κολιγιάννη: Εκτός από άδικη και προσβλητική, εμένα η αναφορά αυτή μού μυρίζει μούχλα. Ποιος ενδιαφέρεται σήμερα για τον Κολιγιάννη; Ποιος ξέρει, εν έτει 2012, «ποίος ήτο ο Κολιγιάννης και διατί;» Δεν αναφέρομαι σε «εμάς». Εμείς ξέρουμε. Εγώ και ξέρω και ενδιαφέρομαι, αλλά εγώ, στο κάτω-κάτω, έχω βίτσιο με αυτά τα πράγματα. Από αυτήν την έρμη την κοινωνία, όμως, που όλο πιπιλάμε ότι σε αυτήν απευθυνόμαστε, και δη από τους πιο νέους, ποιος γνωρίζει, ποιος έχει την παραμικρή όρεξη να κάτσει να διαβάσει για τον Κολιγιάννη και τη 12η Ολομέλεια και το Βουκουρέστι και τον κομματικό ραδιοσταθμό και τους δωδεκατικούς και τους αντιδωδεκατικούς; Ουδείς. Και πολύ καλά κάνει. Συγγνώμη, αλλά δεν έχει να προσφέρει και πολλά στο σήμερα η γνώση της ιστορίας της διάσπασης του ΚΚΕ -και πάντως, δεν προσφέρει απολύτως καμία απάντηση στο πάντοτε επίκαιρο ερώτημα: «Τι να κάνουμε;» Η επίκληση αυτή, η αναφορά στον Κολιγιάννη, κατά τη γνώμη μου καταδεικνύει τον «ορίζοντα προσδοκιών» εκείνου που τη διατύπωσε: αυτοπεριορίζεται, απευθύνεται σε ένα απολύτως πεπερασμένο ακροατήριο, όχι αριστερών, αλλά «ανθρώπων του χώρου». Των ίδιων και των ίδιων ανθρώπων που τόσα χρόνια είναι στα κόμματα της αριστεράς, μένουν ηρωικά ή αποχωρούν παταγωδώς, τσακώνονται, διασπώνται, ξανασυναντιούνται, φιλιώνουν, μισιούνται... Δεν λέω ότι δεν πρέπει να απευθυνόμαστε και σε αυτούς, σε αυτούς ανήκουμε, εξάλλου. Λέω όμως ότι μόνο αυτοί, δεν αρκούν. Λέω ότι αυτοί δεν είναι η κοινωνία. Λέω ότι δεν έχει νόημα να απευθυνόμαστε αποκλειστικά στον εαυτό μας, στον μικρόκοσμό μας. Υπό αυτήν την έννοια, η αναφορά στον Κολιγιάννη δείχνει είτε περιορισμένους ορίζοντες, είτε συνειδητή επιλογή ακροατηρίου, άρα και στόχευση της όλης δήλωσης.
Στην ίδια δήλωση του Ανδρέα Νεφελούδη, ο οποίος προσφάτως αυτοπροσδιορίστηκε ως «αριστερή αντιπολίτευση» εντός της ΔΗΜΑΡ, υπήρχε και μία άκρως προσβλητική αναφορά στον Νίκο Μπίστη. Απάντησε ο ίδιος• το μόνο που έχω να προσθέσω, είναι η ενόχληση που μου προκάλεσε η αλαζονική επίκληση από τον Νεφελούδη της ιδιότητάς του ως «ιδρυτικού» μέλους του κόμματος, σε αντιδιαστολή με τον «εσχάτως φιλοξενούμενο» Μπίστη. Κι εγώ από την αρχή βρίσκομαι στη ΔΗΜΑΡ κι έχω αναμιχθεί αρκετά, αλλά, ρε παιδί μου, ένα παράξενο πράγμα: τόσον καιρό δεν είχα μάθει πως διαθέτουμε κομματική επετηρίδα και Libro d’ oro της Ανανέωσης. Φαντάζομαι λοιπόν ότι σε αυτό το Libro d’ oro καταγράφονται με χρυσά γράμματα τα ονόματα των Ιδρυτών. Αναρωτιέμαι αν στο τέλος περιλαμβάνεται και index με τις κατά καιρούς απόψεις τους και με τη θέση που κράτησαν στις ψηφοφορίες στα όργανα της ΔΗΜΑΡ , π.χ. για τα προηγούμενα μνημόνια, για τη στάση του κόμματος έναντι της κυβέρνησης Παπαδήμου, κ.ο.κ., ώστε να μπορεί ο αναγνώστης να έχει ένα επίσημο και χρηστικό corpus θέσεων της αριστερής αντιπολίτευσης.
*O Γιώργος Τσακνιάς, είναι μέλος της Κ.Ε. της Δημοκρατικής Αριστεράς.
