Αριστερά του ρεαλισμού
Θόδωρος Μαργαρίτης, Ημερησία, 24/11/2012
Θέματα Επικαιρότητας
Οικονομική κρίση
Άρθρα
Ειδήσεις
Με την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος και του Προϋπολογισμού ολοκληρώνεται ένας πρώτος κύκλος της μετεκλογικής περιόδου. Τώρα αναμένονται οι κινήσεις από την πλευρά των δανειστών. Οι δυσκολίες που εντοπίζονται από τις σοβαρές διαφορές του ΔΝΤ και της Γερμανίας συνθέτουν οπωσδήποτε μια προβληματική κατάσταση, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν αφορούν επιπλοκές από λάθη και παραλείψεις της χώρας μας. Τόσο η δόση-μαμούθ της δανειοδότησης όσο και η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αποτελούν πλέον ζητήματα που συνδέονται με μια συνολική ευρωπαϊκή λύση, με εξελίξεις που σχετίζονται από τις λεπτές ισορροπίες της παγκόσμιας οικονομίας. Η κυβέρνηση συνεργασίας της χώρας μας -παρά τις όποιες αδυναμίες και τα λάθη- φαίνεται ότι απολαμβάνει την εμπιστοσύνη ενός πλειοψηφικού ρεύματος της ελληνικής κοινωνίας. Όχι μόνο γιατί δεν είναι ορατή μια ρεαλιστική εναλλακτική λύση, αλλά γιατί οι δυνάμεις που στηρίζουν την κυβέρνηση εργάζονται περισσότερο αποφασιστικά με βάση τη στρατηγική αναγκαιότητα της παραμονής της χώρας στην Ευρωζώνη.Μέσα σ’ αυτό το τοπίο αποτελεί ενθαρρυντικό στοιχείο η ανθεκτικότητα της Δημοκρατικής Αριστεράς και μάλιστα σε μια εποχή με σκληρά και αντιδημοφιλή μέτρα. Πρόκειται για μια σημαντική παράμετρο της πολιτικής μας ζωής από ένα κόμμα, το οποίο πέτυχε την υπέρβαση από τα στερεότυπα της Αριστεράς με τις συνήθεις θέσεις διαμαρτυρίας και τον εύκολο λόγο της καταγγελίας.
Η ανθεκτικότητα στα εκλογικά ποσοστά της ΔΗΜ.ΑΡ., η αυξημένη δημοτικότητα του κόμματος και του Φώτη Κουβέλη σχετίζονται με τη διαμόρφωση ενός ισχυρού ρεύματος στην ελληνική κοινωνία που στηρίζεται στην αντίληψη του αριστερού ρεαλισμού. Για να το πούμε πιο αναλυτικά. Η ΔΗ.ΜΑΡ. κινείται με βάση τον ρεαλισμό που αποδέχεται έμπρακτα τους κανόνες της δημοσιονομικής προσαρμογής των δανειακών υποχρεώσεων και την κατεύθυνση στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Την ίδια ώρα όμως επιμένει και σε μια κοινωνική οπτική για την κρίση. Πράγμα που σημαίνει ότι υπερασπίζεται βασικά δικαιώματα των εργαζομένων και των ανέργων. Αυτό σηματοδοτεί η απόρριψη των εργασιακών αλλαγών και των ορίων συνταξιοδότησης, τα οποία διατυπώθηκαν σε ένα άρθρο στο πακέτο των μέτρων, αλλά και στην εμμονή ο εξορθολογισμός του Δημοσίου Τομέα να μην ανοίξει τον δρόμο σε γενικευμένες απολύσεις. Η πολιτική αυτή συμπυκνώθηκε στη Βουλή με την επιλογή «παρών» στα μέτρα και την ταυτόχρονη θετική ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση διά μέσου του προϋπολογισμού.
Με απλά λόγια, η στάση αυτή υποδηλώνει μία κριτική στήριξη στην κυβέρνηση. Καθιστά σαφές ότι η κυβέρνηση αυτή πρέπει να διατηρηθεί ώστε να εξασφαλίζεται η πολιτική σταθερότητα με στόχο τη διεκδίκηση των ελληνικών θέσεων στο ευρωπαϊκό πεδίο, αλλά όχι ως «λευκή επιταγή» στον βαθμό που υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Πολύ περισσότερο όταν ήρθαν προς ψήφιση -και μάλιστα σ’ ένα άρθρο- τροποποιήσεις στο εργασιακό περιβάλλον, που αποτελούν μονιμότερες αρνητικές αλλαγές στο κοινωνικό μοντέλο της χώρας. Αλλαγές που δεν σχετίζονται άμεσα με τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις δανειακές υποχρεώσεις. Αυτή η σύνθετη πολιτική τοποθέτηση μπορεί να εκλαμβάνεται είτε ως αντίφαση είτε ως συνολική κυβερνητική αρρυθμία. Κάτι τέτοιο οφείλεται όμως στην απουσία από προσλαμβάνουσες παραστάσεις των παραδειγμάτων κυβερνητικής συνεργασίας στην Ευρώπη, όπου οι εταίροι μιας συνεργασίας δεν συμφωνούν σε όλα τα θέματα και συνυπάρχουν με δεδομένες διαφορές. Η πολιτική της Δημοκρατικής Αριστεράς σηματοδοτεί τόσο τις ευαισθησίες ενός πολιτικού χώρου με αξιακή αναφορά τον κόσμο της εργασίας όσο και τη στάση ευθύνης, για να μην καταρρεύσει το κυβερνητικό πείραμα, οδηγώντας για τρίτη φορά μέσα σε έξι μήνες σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση με μοναδικό ορίζοντα το χάος και τη χρεοκοπία. Η τολμηρή επιλογή να στηριχθεί μια κυβέρνηση ιστορικού συμβιβασμού με τις δυνάμεις της Κεντροδεξιάς απορρέει άλλωστε από τις πιο δραματικές συνθήκες, υπό τις οποίες πορεύεται η χώρα μας μετά τον πόλεμο. Είναι προφανές ότι η διαδρομή αυτή δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε ευθύγραμμη. Αλλά σε αυτές τις εξαιρετικές καταστάσεις η δογματική προσήλωση στις ιδεολογικές και προγραμματικές ιδιαιτερότητες του κάθε πολιτικού ρεύματος δεν θα οδηγούσε σε μια απαραίτητη εθνική συμπαράταξη για τη διέξοδο από την κρίση. Η Δημοκρατική Αριστερά θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της, ασκώντας πολιτικές με διακριτό και αυτόνομο τρόπο αλλά και με ειλικρινή προσπάθεια, ώστε να βρίσκονται οι χρήσιμοι «μέσοι όροι» μιας ευρύτερης συνεννόησης για το μέλλον της χώρας. Δεν θα υποχωρεί από τις αρχές της, αλλά δεν θα αφήσει τη χώρα στο χάος του λαϊκισμού και της εθνικής κατάρρευσης.
Η ανθεκτικότητα στα εκλογικά ποσοστά της ΔΗΜ.ΑΡ., η αυξημένη δημοτικότητα του κόμματος και του Φώτη Κουβέλη σχετίζονται με τη διαμόρφωση ενός ισχυρού ρεύματος στην ελληνική κοινωνία που στηρίζεται στην αντίληψη του αριστερού ρεαλισμού. Για να το πούμε πιο αναλυτικά. Η ΔΗ.ΜΑΡ. κινείται με βάση τον ρεαλισμό που αποδέχεται έμπρακτα τους κανόνες της δημοσιονομικής προσαρμογής των δανειακών υποχρεώσεων και την κατεύθυνση στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Την ίδια ώρα όμως επιμένει και σε μια κοινωνική οπτική για την κρίση. Πράγμα που σημαίνει ότι υπερασπίζεται βασικά δικαιώματα των εργαζομένων και των ανέργων. Αυτό σηματοδοτεί η απόρριψη των εργασιακών αλλαγών και των ορίων συνταξιοδότησης, τα οποία διατυπώθηκαν σε ένα άρθρο στο πακέτο των μέτρων, αλλά και στην εμμονή ο εξορθολογισμός του Δημοσίου Τομέα να μην ανοίξει τον δρόμο σε γενικευμένες απολύσεις. Η πολιτική αυτή συμπυκνώθηκε στη Βουλή με την επιλογή «παρών» στα μέτρα και την ταυτόχρονη θετική ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση διά μέσου του προϋπολογισμού.
Με απλά λόγια, η στάση αυτή υποδηλώνει μία κριτική στήριξη στην κυβέρνηση. Καθιστά σαφές ότι η κυβέρνηση αυτή πρέπει να διατηρηθεί ώστε να εξασφαλίζεται η πολιτική σταθερότητα με στόχο τη διεκδίκηση των ελληνικών θέσεων στο ευρωπαϊκό πεδίο, αλλά όχι ως «λευκή επιταγή» στον βαθμό που υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Πολύ περισσότερο όταν ήρθαν προς ψήφιση -και μάλιστα σ’ ένα άρθρο- τροποποιήσεις στο εργασιακό περιβάλλον, που αποτελούν μονιμότερες αρνητικές αλλαγές στο κοινωνικό μοντέλο της χώρας. Αλλαγές που δεν σχετίζονται άμεσα με τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις δανειακές υποχρεώσεις. Αυτή η σύνθετη πολιτική τοποθέτηση μπορεί να εκλαμβάνεται είτε ως αντίφαση είτε ως συνολική κυβερνητική αρρυθμία. Κάτι τέτοιο οφείλεται όμως στην απουσία από προσλαμβάνουσες παραστάσεις των παραδειγμάτων κυβερνητικής συνεργασίας στην Ευρώπη, όπου οι εταίροι μιας συνεργασίας δεν συμφωνούν σε όλα τα θέματα και συνυπάρχουν με δεδομένες διαφορές. Η πολιτική της Δημοκρατικής Αριστεράς σηματοδοτεί τόσο τις ευαισθησίες ενός πολιτικού χώρου με αξιακή αναφορά τον κόσμο της εργασίας όσο και τη στάση ευθύνης, για να μην καταρρεύσει το κυβερνητικό πείραμα, οδηγώντας για τρίτη φορά μέσα σε έξι μήνες σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση με μοναδικό ορίζοντα το χάος και τη χρεοκοπία. Η τολμηρή επιλογή να στηριχθεί μια κυβέρνηση ιστορικού συμβιβασμού με τις δυνάμεις της Κεντροδεξιάς απορρέει άλλωστε από τις πιο δραματικές συνθήκες, υπό τις οποίες πορεύεται η χώρα μας μετά τον πόλεμο. Είναι προφανές ότι η διαδρομή αυτή δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε ευθύγραμμη. Αλλά σε αυτές τις εξαιρετικές καταστάσεις η δογματική προσήλωση στις ιδεολογικές και προγραμματικές ιδιαιτερότητες του κάθε πολιτικού ρεύματος δεν θα οδηγούσε σε μια απαραίτητη εθνική συμπαράταξη για τη διέξοδο από την κρίση. Η Δημοκρατική Αριστερά θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της, ασκώντας πολιτικές με διακριτό και αυτόνομο τρόπο αλλά και με ειλικρινή προσπάθεια, ώστε να βρίσκονται οι χρήσιμοι «μέσοι όροι» μιας ευρύτερης συνεννόησης για το μέλλον της χώρας. Δεν θα υποχωρεί από τις αρχές της, αλλά δεν θα αφήσει τη χώρα στο χάος του λαϊκισμού και της εθνικής κατάρρευσης.
