Η αναγκαιότητα της αριστερής υπέρβασης

Η αναγκαιότητα της αριστερής υπέρβασης

του Κώστα Θεοδωρόπουλου* 

Σε λίγες ημέρες συνέρχεται το 1ο συνέδριο της δημοκρατικής αριστεράς. ένα γεγονός που η κοινωνία είτε δεν το γνωρίζει αλλά και στο μικρό κομμάτι της που το γνωρίζει, το θεωρεί ως κάτι το μη σημαντικό και μάλλον αδιάφορο για αυτήν, εφόσον η αριστερά στο σύνολο της πλέον έχει σταθερά απαξιωθεί στην συνείδηση της και έχει καταγραφεί ως μέρος του προβλήματος βυθισμένη σε βαθιά αξιακή κρίση. Στην πραγματικότητα δεν απαιτείται μόνο μία εναλλακτική πρόταση για την διέξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση αλλά και σε αυτή πρώτιστα να συμπεριλαμβάνεται η ανόρθωση και αποκατάσταση των συλλογικών αξιών και ιδανικών στην κοινωνική συνείδηση.

Με την ανατολή των αριστερών ιδεών και οραμάτων αυτό που διαφοροποιούσε τον κάθε αριστερό ήταν το ξεχωριστό του ήθος, η αυταπάρνηση του, για το καλό της κοινωνίας (δημόσιο συμφέρον) ενώ η ζωή του ήταν αφιερωμένη ολοκληρωτικά σε αυτό με αληθινή ανιδιοτέλεια. Αυτή ακριβώς η διαχωριστική γραμμή που διαφοροποιούσε τον αριστερό πολιτικό και κοινωνικό αγωνιστή ξεθώριασε και σβήστηκε στον κύκλο του μεταπολιτευτικού συστήματος της επαγγελματοποίησης και ενσωμάτωσης σε αυτό του πολιτικού αριστερού λόγου.


Στο παρελθόν αυτό που αναγνώριζε κάποιος στην αριστερά είναι πως ήταν μία δύναμη αλλαγής και προόδου της κοινωνίας μέσα από τις ιδέες της, ανεξάρτητα αν έπρεπε κάποιες από αυτές να υλοποιηθούν από άλλες πολιτικές δυνάμεις. Λειτουργούσε ως η εμπροσθοφυλακή της κοινωνίας στην αναζήτηση των ιδεών και άνοιγε νέους δρόμους στην φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη αντιπαλεύοντας τον σκοταδισμό. Ταυτόχρονα δε, λειτουργούσε ως αντίσωμα στην ηθική παρακμή της.

Αν στο παρελθόν ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας ασχολήθηκε με την πολιτική ήταν γιατί εμπνέονταν από τα δημοκρατικά και σοσιαλιστικά ιδανικά. Σήμερα η αριστερά εισπράττει την αποστροφή και αποδοκιμασία των πολιτών για την πολιτική της, συνέπεια των χρόνιων τραυματικών εμπειριών από φατριαστικούς και κομματικούς μηχανισμούς. Σε αυτές τις συνθήκες η δημοκρατική αριστερά θα πρέπει καθημερινά και βασανιστικά να υιοθετήσει μία πολιτική ενός κόμματος ανοιχτού στην κοινωνία, σταθερά προσανατολισμένο στην συμμετοχή και συναπόφαση των μελών με αμεσοδημοκρατικά χαρακτηριστικά και την οριζόντια και δημοκρατική οργάνωση σε αντιδιαστολή με το αναχρονιστικό λενινιστικό οργανωτικό πρότυπο που ήταν προϊόν μιας κλειστής και αυταρχικής κοινωνίας.

Είναι επιτακτική η ανάγκη η αριστερά να απαλλαγεί από αρνητικά και χρόνια στερεότυπα που την θέλουν μόνο να κραυγάζει μέσα από πρακτικές του άκρατου λαϊκισμού. Η διαχείριση της καθημερινότητας, η ορθολογική διαχείριση των πόρων, οι διαδικασίες αξιολόγησης των κοινωνικών δράσεων, η παραγωγικότητα, η διαφάνεια στην κοινωνική και πολιτική ζωή, η καινοτομία, η υγιής επιχειρηματικότητα δεν είναι κάτι ενοχοποιητικό για εμάς αλλά αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων μας. Αυτό που κατέστησε την αριστερά βαθύτατα αντεπαναστατική και συστημική είναι ότι απομακρύνθηκε από το να προτείνει συγκεκριμένες λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα που είναι το μόνο αληθινά επαναστατικό. 

Ο μεταρρυθμισμός δεν αποτελεί απλά μια διαχειριστική διαδικασία του καπιταλισμού αλλά μπορεί να αποτελέσει προϋπόθεση για την βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών και συμβολή για την ανατροπή του. 

Ο διαχωρισμός του συνδικαλισμού από τον συντεχνιασμό σε σχέση με το δημόσιο συμφέρον, η επιδίωξη μας για οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και δίκαιη αναδιανομή του πλούτου σε όφελος των αδύναμων θα επαναφέρει στην πολιτική την κοινή λογική, την ευθύνη, το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο για τις δυνάμεις της εργασίας.

Το σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον και η πολυπλοκότητα των προβλημάτων που συνδέονται με την κοινωνική και δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας απαιτούν συντονισμένη δράση των προοδευτικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ γίνεται ξεκάθαρο περισσότερο από ποτέ πως οι λύσεις που απαιτούνται πρέπει να αφορούν συνολικά την ΕΕ. 

Τα προβλήματα είναι οικουμενικού χαρακτήρα και καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να δώσει τις αναγκαίες λύσεις. Σε αυτή την κατεύθυνση η δημοκρατική αριστερά θα πρέπει να συμβάλει με την δράση της στην διαδικασία της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μέσα από την συγκρότηση υπερεθνικών θεσμών που θα ελέγχονται από τους λαούς της για έναν κόσμο ειρηνικό και με δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη.

Η δημοκρατική αριστερά ως ένα νέο εγχείρημα οφείλει να διαμορφώσει το αναγκαίο περιβάλλον ώστε η πολιτική να ξαναγίνει υπόθεση των πολιτών και της κοινωνίας. Οφείλουμε με την στάση και την συμπεριφορά μας να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους με την συμβολή μας στην αποκατάσταση των συλλογικών οραμάτων και αξιών κλείνοντας οριστικά την πόρτα σε ένα παρελθόν που η αριστερά πλήγωσε με την συμπεριφορά της αυτές τις έννοιες.

Για αυτό απαιτείται η υπέρβαση του παρελθόντος μας με πνεύμα αυτογνωσίας και αυτοκριτικής ώστε τα συλλογικά ιδανικά να ηγεμονεύσουν ξανά στο πεδίο των ιδεών και της κοινωνίας απέναντι στο νεοφιλελεύθερο πρόταγμα, ώστε η πολιτική να επιβάλλεται από τους πολίτες και όχι από τα διευθυντήρια των αγορών.

*Ο Κώστας Θεοδωρόπουλος είναι μέλος της Πανελλαδικής επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς