MIXΑΛΗΣ ΜΗΤΣΟΣ: Για μια νέα εθνική αυτογνωσία
Θα ήθελα λίγο περισσότερη Ευρώπη, κι όχι μόνο τέσσερις αράδες, κι αυτές άκρως επιθετικές. Θα ήθελα λίγο περισσότερη αυτοκριτική, γιατί όσο κι αν το παγκάλειο «μαζί τα φάγαμε» ήταν αφοριστικό και ισοπεδωτικό, για τα δεινά της χώρας αυτής δεν φταίνε μόνο οι έλληνες πολιτικοί ούτε μόνο η μυωπική και συντηρητική Ευρώπη. Αυτά όμως είναι λεπτομέρειες. Το Μανιφέστο των 58 για την Κεντροαριστερά είναι ένα ενδιαφέρον, καλογραμμένο και συγκροτημένο κείμενο που, ανεξάρτητα αν θα πετύχει ή όχι τον στόχο του, αποτελεί μια πρόκληση για σκέψη, διάλογο και γενικότερο προβληματισμό. Ακόμη όμως κι αν αφήνει κάποιους αδιάφορους, ακόμη κι αν τους ενοχλεί ή τους εξοργίζει, αποτελεί τη δημοκρατικά εκφρασμένη άποψη των πολύ αξιόλογων ανθρώπων που το υπογράφουν. Δεν μπορώ να κατανοήσω λοιπόν την ειρωνεία ή την εμπάθεια που χαρακτηρίζει πολλά από τα σχόλια με τα οποία το κείμενο αυτό έγινε δεκτό.
Από το Μανιφέστο ξεχωρίζω ένα απόσπασμα: «Η κρίση μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα εθνική αυτογνωσία και σε μια νέα πατριωτική υπερηφάνεια. Χωρίς την κομπλεξική εθνικιστική αλαζονεία γι' αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε ενώ δεν είμαστε. Χωρίς ντροπή γι' αυτό που είμαστε». Και πιο κάτω: «Μέσα στο καμίνι της κρίσης μπορεί να κατακτηθεί μια νέα εθνική αυτογνωσία, να χτιστεί και πάλι ένα αίσθημα λαϊκής υπερηφάνειας, που η σεμνότητά της θα την απομακρύνει από τον λαϊκισμό και η πατριωτική της ρίζα από τον εθνικισμό».
Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί μ' αυτή τη γλώσσα, θα πρέπει να αναγνωρίσει όμως ότι δεν είναι ξύλινη. Η διάκριση ανάμεσα στον πατριωτισμό και στον εθνικισμό, η σαφής αναφορά στην εθνική μας ασθένεια («κομπλεξική εθνικιστική αλαζονεία»), η εισαγωγή του όρου «λαϊκή υπερηφάνεια» θα μπορούσαν θαυμάσια να αποτελέσουν το αντικείμενο μερικών επιστημονικών συνεδρίων. Θα μπορέσουν, αντί γι' αυτό, να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία ενός νέου κεντροαριστερού φορέα που θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά στις ερχόμενες ευρωεκλογές;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι αυτή τη στιγμή αδύνατη. Το θεωρητικό υπόβαθρο υπάρχει, οι καλές προθέσεις είναι δεδομένες, αλλά αυτά δεν είναι αρκετά. Τα δύο μεγάλα κόμματα της Κεντροαριστεράς, και κυρίως η ΔΗΜΑΡ, πρέπει να υπερβούν τον εαυτό τους. Η επιλογή του αρχηγού έχει καθοριστική σημασία. Και ο λαϊκισμός δεν πρέπει να δώσει τη θέση του στον ελιτισμό. Πολλά θα εξαρτηθούν από την πορεία της οικονομίας και τις θέσεις που θα λάβει η Ευρώπη, δηλαδή η Γερμανία. Το βέβαιο είναι πάντως ότι η σημερινή πολυδιάσπαση του κεντροαριστερού χώρου ενισχύει το κλίμα πόλωσης και θέτει ένα μεγάλο μέρος των σκεπτόμενων πολιτών μπροστά σε εκβιαστικά διλήμματα. Για να το θέσω διαφορετικά: αυτή η κοινωνία αξίζει κάτι περισσότερο από θλιβερές αντιπαραθέσεις σκοπιμότητας περί των δύο άκρων.
http://www.tanea.gr/opinions/
Θα ήθελα λίγο περισσότερη Ευρώπη, κι όχι μόνο τέσσερις αράδες, κι αυτές άκρως επιθετικές. Θα ήθελα λίγο περισσότερη αυτοκριτική, γιατί όσο κι αν το παγκάλειο «μαζί τα φάγαμε» ήταν αφοριστικό και ισοπεδωτικό, για τα δεινά της χώρας αυτής δεν φταίνε μόνο οι έλληνες πολιτικοί ούτε μόνο η μυωπική και συντηρητική Ευρώπη. Αυτά όμως είναι λεπτομέρειες. Το Μανιφέστο των 58 για την Κεντροαριστερά είναι ένα ενδιαφέρον, καλογραμμένο και συγκροτημένο κείμενο που, ανεξάρτητα αν θα πετύχει ή όχι τον στόχο του, αποτελεί μια πρόκληση για σκέψη, διάλογο και γενικότερο προβληματισμό. Ακόμη όμως κι αν αφήνει κάποιους αδιάφορους, ακόμη κι αν τους ενοχλεί ή τους εξοργίζει, αποτελεί τη δημοκρατικά εκφρασμένη άποψη των πολύ αξιόλογων ανθρώπων που το υπογράφουν. Δεν μπορώ να κατανοήσω λοιπόν την ειρωνεία ή την εμπάθεια που χαρακτηρίζει πολλά από τα σχόλια με τα οποία το κείμενο αυτό έγινε δεκτό.
Από το Μανιφέστο ξεχωρίζω ένα απόσπασμα: «Η κρίση μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα εθνική αυτογνωσία και σε μια νέα πατριωτική υπερηφάνεια. Χωρίς την κομπλεξική εθνικιστική αλαζονεία γι' αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε ενώ δεν είμαστε. Χωρίς ντροπή γι' αυτό που είμαστε». Και πιο κάτω: «Μέσα στο καμίνι της κρίσης μπορεί να κατακτηθεί μια νέα εθνική αυτογνωσία, να χτιστεί και πάλι ένα αίσθημα λαϊκής υπερηφάνειας, που η σεμνότητά της θα την απομακρύνει από τον λαϊκισμό και η πατριωτική της ρίζα από τον εθνικισμό».
Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί μ' αυτή τη γλώσσα, θα πρέπει να αναγνωρίσει όμως ότι δεν είναι ξύλινη. Η διάκριση ανάμεσα στον πατριωτισμό και στον εθνικισμό, η σαφής αναφορά στην εθνική μας ασθένεια («κομπλεξική εθνικιστική αλαζονεία»), η εισαγωγή του όρου «λαϊκή υπερηφάνεια» θα μπορούσαν θαυμάσια να αποτελέσουν το αντικείμενο μερικών επιστημονικών συνεδρίων. Θα μπορέσουν, αντί γι' αυτό, να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία ενός νέου κεντροαριστερού φορέα που θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά στις ερχόμενες ευρωεκλογές;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι αυτή τη στιγμή αδύνατη. Το θεωρητικό υπόβαθρο υπάρχει, οι καλές προθέσεις είναι δεδομένες, αλλά αυτά δεν είναι αρκετά. Τα δύο μεγάλα κόμματα της Κεντροαριστεράς, και κυρίως η ΔΗΜΑΡ, πρέπει να υπερβούν τον εαυτό τους. Η επιλογή του αρχηγού έχει καθοριστική σημασία. Και ο λαϊκισμός δεν πρέπει να δώσει τη θέση του στον ελιτισμό. Πολλά θα εξαρτηθούν από την πορεία της οικονομίας και τις θέσεις που θα λάβει η Ευρώπη, δηλαδή η Γερμανία. Το βέβαιο είναι πάντως ότι η σημερινή πολυδιάσπαση του κεντροαριστερού χώρου ενισχύει το κλίμα πόλωσης και θέτει ένα μεγάλο μέρος των σκεπτόμενων πολιτών μπροστά σε εκβιαστικά διλήμματα. Για να το θέσω διαφορετικά: αυτή η κοινωνία αξίζει κάτι περισσότερο από θλιβερές αντιπαραθέσεις σκοπιμότητας περί των δύο άκρων.
http://www.tanea.gr/opinions/
