Περί της ορθής ανάγνωσης δημοσκοπήσεων
Σωτήρης Βαλντέν, 07/12/2013
 |  |  |  |  |  |  |  |
Η εκπομπή του Γιάννη Πρετεντέρη στο MEGA την περασμένη Δευτέρα (2/12) για τη δημοσκόπηση της GPO, ανέδειξε τρία ενδιαφέροντα ευρήματα: την απελπισία και την απαισιοδοξία των πολιτών για την οικονομική κατάσταση, την απογοήτευση απέναντι στα πολιτικά κόμματα συνολικά και την ευνοϊκή αντίδραση των πολιτών στην ιδέα ενός ισχυρού κόμματος της κεντροαριστεράς. Όμως παράλληλα αποσιώπησε αρκετές ακόμη σημαντικές διαπιστώσεις που προκύπτουν από τη δημοσκόπηση, ενώ ερμήνευσε συχνά μονόπλευρα και όσες επέλεξε να αναδείξει. Ιδού ορισμένα σημεία που υποβαθμίστηκαν, ή και αποσιωπήθηκαν εντελώς:
Ο ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύεται πρώτο κόμμα, έστω και οριακά, στην πρόθεση ψήφου για πρώτη φορά από το Νοέμβριο πέρσι. Η "πρωτιά" του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνεται όλο και συχνότερα από δημοσκοπήσεις. Σε συνδυασμό δε με την καθολική δυσπιστία των πολιτών προς τις κυβερνητικές θριαμβολογίες για "φως στην άκρη του τούνελ", προκύπτει μια εικόνα που δύσκολα συμβιβάζεται με την προπαγάνδα του φιλοκυβερνητικού μπλοκ. Ας θυμηθούμε τα περισπούδαστα άρθρα που μας εξηγούσαν πως άρχισε από καιρό η αντίστροφη μέτρηση για τον Τσίπρα, πως ο κόσμος άρχισε πάλι να ελπίζει και πως αυτό θα σημάνει το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ, κ.λπ. Η ευνοϊκή για τον ΣΥΡΙΖΑ δημοσκοπική τροπή, έρχεται μάλιστα σε μια περίοδο που το κόμμα αυτό δεν σημείωσε και μεγάλες επιτυχίες (πρόταση μομφής, υπόθεση φαρμάκων).
Η "Χρυσή Αυγή" παραμένει τρίτο κόμμα και παρουσιάζει άνοδο μετά τον Οκτώβριο, φθάνοντας στο ανησυχητικό ποσοστό του 8,4%. Ο φυλακισμένος αρχηγός της είναι ο μόνος που η δημοτικότητά του ανέβηκε, και το κόμμα εμφανίζει τη δεύτερη μεγαλύτερη συσπείρωση μετά το ΚΚΕ. Είναι και το μόνο του οποίου οι ψηφοφόροι δηλώνουν πως το εμπιστεύονται περισσότερο απʼ ό,τι στις περασμένες εκλογές. Δεδομένου ότι, μετά τις συλλήψεις των ηγετών του, είναι πιθανό να έχουν αυξηθεί οι οπαδοί του κόμματος που αποκρύβουν την πρόθεση ψήφου τους, είναι πλέον αμφίβολο αν η επιχείρηση κατά της ΧΑ έφερε έστω και μικρή πτώση της επιρροής της. Όσοι τον Οκτώβριο κατακεραύνωναν κάθε επιφύλαξη για την μεθόδευση της επιχείρησης, θα έπρεπε ίσως σήμερα να προβληματισθούν.
Η ΔΗΜΑΡ δεν φαίνεται μεν να ευημερεί, αλλά ούτε και να διαλύεται, σε πείσμα των προβλέψεων που έβλεπαν στην αποχώρηση από την κυβέρνηση μια πράξη αυτοχειριασμού. Παραμένει σαφώς πάνω από το όριο για την είσοδο στη Βουλή (το 4% που της δίνει η δημοσκόπηση, με αναγωγή θα πρέπει να προσεγγίζει το 5%), χάνοντας περίπου μία εκατοστιαία μονάδα από τότε που έφυγε από την κυβέρνηση, όσο περίπου και το ΠΑΣΟΚ (που έμεινε στην κυβέρνηση) και όσο περίπου έχασε στη διάρκεια του έτους που συμμετείχε στην συγκυβέρνηση.
Ο Κουβέλης παραμένει ο δεύτερος δημοφιλέστερος αρχηγός κόμματος, και ο Βενιζέλος ο λιγότερο δημοφιλής (εκτός από τον Μιχαλολιάκο). Και οι δύο, βέβαια, όπως και όλοι οι άλλοι αρχηγοί πλην Μιχαλολιάκου, είδαν τη δημοτικότητά τους να πέφτει αισθητά (αναλογικά περίπου το ίδιο). Όμως ακόμη και στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, ο Κουβέλης είναι περίπου όσο δημοφιλής είναι ο Βενιζέλος, ενώ στους ψηφοφόρους της ΔΗΜΑΡ, είναι σχεδόν τρεις φορές πιο δημοφιλής από τον Βενιζέλο. Και αυτά τα ευρήματα διαψεύδουν τις εκτιμήσεις περί καταποντισμού του Κουβέλη, λόγω της αποχώρησης από την συγκυβέρνηση.
---
Η δημοσκόπηση της GPO ασχολείται αρκετά (ίσως και δυσανάλογα) με την ενότητα της κεντροαριστεράς. Τα ευρήματά της προβλήθηκαν ως ενθαρρυντικά για το εγχείρημα της Ελιάς που ανέλαβαν οι "58". Ωστόσο, μια προσεκτική ανάγνωση δεν επιβεβαιώνει αυτήν την εικόνα:
Κατʼ αρχάς, ερωτήματα του τύπου "Θα θέλατε μια ισχυρή και ενωμένη κεντροαριστερά;" μοιάζουν με το "Θα θέλατε να ήσαστε πλούσιος, έξυπνος και ωραίος;". Ασφαλώς και όλοι όσοι αυτοπροσδιορίζονται στο χώρο ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, θα θέλαμε μια κεντροαριστερά ισχυρή και ενωμένη. Να θυμίσω εδώ επί πόσα χρόνια μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, οι αριστεροί εκφράζονταν μαζικά υπέρ της ενότητας της Αριστεράς, άσχετα αν η ενότητα αυτή μπορούσε να έχει ρεαλιστική πολιτική βάση. Και βέβαια, αν υπήρχε ενιαίο κεντροαριστερό κόμμα αντίστοιχο με τα οράματά τους, οι κεντροαριστεροί θα ψήφιζαν αυτό και όχι τη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου, ο κάθε λογικός πολίτης θα ήθελε να σταματήσει το θλιβερό θέαμα κομμάτων, κομματιδίων και αρχηγίσκων που συνεχώς τσακώνονται, για όχι πάντα ευδιάκριτους λόγους. Μάλιστα, πολλοί νεοδημοκράτες θα έβλεπαν θετικά μιαν ισχυρή "κεντροαριστερά" ως σύμμαχο ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ (τώρα μάλιστα που το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να διαλύεται στα εξ ων συνετέθη), ενώ και πολλοί ΣΥΡΙΖαίοι θα ήθελαν μια κεντροαριστερά που να καταστήσει κοινοβουλευτικά δυνατή μια κυβέρνηση της αριστεράς.
Τα παραπάνω εξηγούν την θετική ανταπόκριση ψηφοφόρων όλων των κομμάτων και φυσικά ιδιαίτερα του ΠΑΣΟΚ και σε κάπως μικρότερο βαθμό και της ΔΗΜΑΡ, στις σχετικές ερωτήσεις της έρευνας. Σημαίνει άραγε αυτό ότι το εγχείρημα της Ελιάς έχει προοπτική και μόνο κάποιοι μίζεροι ή ιδιοτελείς δεν το αναγνωρίζουν; Πολύ αμφιβάλλω.
Τα δύσκολα θα άρχιζαν αν η έρευνα επεκτεινόταν και στο πολιτικό περιεχόμενο της ενωμένης κεντροαριστεράς, πράγμα που απέφυγε επιμελώς να κάνει. Αν σκεφθούμε ερωτήσεις του τύπου "Θα βλέπατε το σχήμα της κεντροαριστεράς μέσα ή έξω από την κυβέρνηση Σαμαρά;" ή "Το σχήμα της κεντροαριστεράς θα πρέπει να στηρίζει τα μνημόνια;", θα προέκυπταν μάλλον πολύ διαφορετικές και ασυμβίβαστες εικόνες. Η ιδέα του κόμματος-μπαλαντέρ, που επιλέγει σύμμαχο για να βρίσκεται πάντα στην κυβέρνηση -χωρίς οποιοδήποτε άλλο πολιτικό στίγμα- γοητεύει ίσως το δυνητικό του επιτελείο, αλλά μάλλον πολύ λιγότερο τον ψηφοφόρο που ενδιαφέρεται και για το τι θα κάνει η κάθε κυβέρνηση σε σχέση με τα ζητήματα που τον απασχολούν. Η ευνοϊκή προδιάθεση για ενότητα δεν πρέπει να συγχέεται με έγκριση μιας μνημονιακής και συμμαχικής προς τον κ.Σαμαρά "κεντροαριστεράς".
Η διαφορετική τροχιά ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ την τελευταία περίοδο, έχει συντείνει και στην ουσιαστική πλέον διαφοροποίηση των εκλογικών ακροατηρίων των δύο κομμάτων, με τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ να συγκλίνουν προς τη ΝΔ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα ερωτήματα για το οικονομικό μέλλον, οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται πιο εύπιστοι στις κυβερνητικές προγνώσεις από αυτούς της ΝΔ, ενώ βέβαια και στην αξιολόγηση της κυβέρνησης είναι πιο κοντά στους ψηφοφόρους της ΝΔ, παρά σʼ αυτούς της ΔΗΜΑΡ. Αντίθετα οι ψηφοφόροι της ΔΗΜΑΡ εμφανίζονται σε αρκετές περιπτώσεις σαφώς "ανάμεσα" στα κόμματα της συγκυβέρνησης από τη μια, και το ΣΥΡΙΖΑ (και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης - ΑΝΕΛ, ΚΚΕ, ΧΑ) από την άλλη. Έτσι, η ΔΗΜΑΡ φαίνεται πιο κοντά στην έννοια του "τρίτου πόλου", ενώ το ΠΑΣΟΚ τείνει προς τον πόλο της ΝΔ.
---
Από όλα αυτά δεν συνάγεται βέβαια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα βγει νικητής στις επόμενες εκλογές, ούτε πως η ΔΗΜΑΡ δεν αντιμετωπίζει προβλήματα, ή ότι το εγχείρημα της Ελιάς έχει αποτύχει. Η "πρωτιά" παίζεται και το γεγονός πως, παρά την καθολική κατακραυγή κατά της κυβέρνησης και τη δυσπιστία απέναντί της, ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει "κολλημένος" περί το 20%, είναι ενδεικτικό και της δικής του ανεπάρκειας. Είναι εξάλλου ακόμη νωρίς για να αποφανθεί κανείς με βάση δημοσκοπήσεις για την έκβαση του εγχειρήματος των "58" και αναμφίβολα υπάρχει μεγάλη ρευστότητα και κινητικότητα στο χώρο της κεντροαριστεράς.
Όμως είναι, πιστεύω, προφανές πως δεν επιβεβαιώνονται με τίποτε ορισμένες βασικές υποθέσεις εργασίας που προβάλλει το φιλοκυβερνητικό μπλοκ: Ο κόσμος ούτε αισθάνεται πως μπήκαμε στη "μεταμνημονιακή" εποχή, ούτε βλέπει φως στην άκρη του τούνελ, ούτε (γιʼ αυτό) ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να "ξεφουσκώνει". Δυστυχώς, η αστυνομική επιχείρηση κατά της Χρυσής Αυγής, από πολιτική άποψη φαίνεται να αποτυχαίνει οικτρά. Η ΔΗΜΑΡ δεν "αυτοκτόνησε" αποχωρώντας από την κυβέρνηση και δείχνει να αντιστέκεται με επιτυχία στα ομαδικά πυρά που δέχεται. Το ΠΑΣΟΚ (και ο αρχηγός του), παρά την κατά ορισμένους "υπεύθυνη" στάση του, εξακολουθεί να συρρικνώνεται και να είναι απωθητικό σε ευρύτατα στρώματα. Και τέλος, η θετική προδιάθεση του κοινού απέναντι σε μιαν ενωμένη κεντροαριστερά, καθόλου δεν συνεπάγεται πλατιά στήριξη σε ένα κατʼ όνομα κεντροαριστερό σχήμα που θα συμμετείχε στην κυβέρνηση Σαμαρά και θα υλοποιούσε τα μνημόνια.
Μήπως τα συμπεράσματα αυτά θα έπρεπε να ενθαρρύνουν τους φίλους μας των "58" να απαλλαγούν από τον εναγκαλισμό με τον κ. Βενιζέλο και την κυβέρνηση Σαμαρά και να μπουν σε διάλογο με τη ΔΗΜΑΡ για έναν πραγματικά κεντροαριστερό και αυτόνομο τρίτο πόλο;
Ο ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύεται πρώτο κόμμα, έστω και οριακά, στην πρόθεση ψήφου για πρώτη φορά από το Νοέμβριο πέρσι. Η "πρωτιά" του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνεται όλο και συχνότερα από δημοσκοπήσεις. Σε συνδυασμό δε με την καθολική δυσπιστία των πολιτών προς τις κυβερνητικές θριαμβολογίες για "φως στην άκρη του τούνελ", προκύπτει μια εικόνα που δύσκολα συμβιβάζεται με την προπαγάνδα του φιλοκυβερνητικού μπλοκ. Ας θυμηθούμε τα περισπούδαστα άρθρα που μας εξηγούσαν πως άρχισε από καιρό η αντίστροφη μέτρηση για τον Τσίπρα, πως ο κόσμος άρχισε πάλι να ελπίζει και πως αυτό θα σημάνει το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ, κ.λπ. Η ευνοϊκή για τον ΣΥΡΙΖΑ δημοσκοπική τροπή, έρχεται μάλιστα σε μια περίοδο που το κόμμα αυτό δεν σημείωσε και μεγάλες επιτυχίες (πρόταση μομφής, υπόθεση φαρμάκων).
Η "Χρυσή Αυγή" παραμένει τρίτο κόμμα και παρουσιάζει άνοδο μετά τον Οκτώβριο, φθάνοντας στο ανησυχητικό ποσοστό του 8,4%. Ο φυλακισμένος αρχηγός της είναι ο μόνος που η δημοτικότητά του ανέβηκε, και το κόμμα εμφανίζει τη δεύτερη μεγαλύτερη συσπείρωση μετά το ΚΚΕ. Είναι και το μόνο του οποίου οι ψηφοφόροι δηλώνουν πως το εμπιστεύονται περισσότερο απʼ ό,τι στις περασμένες εκλογές. Δεδομένου ότι, μετά τις συλλήψεις των ηγετών του, είναι πιθανό να έχουν αυξηθεί οι οπαδοί του κόμματος που αποκρύβουν την πρόθεση ψήφου τους, είναι πλέον αμφίβολο αν η επιχείρηση κατά της ΧΑ έφερε έστω και μικρή πτώση της επιρροής της. Όσοι τον Οκτώβριο κατακεραύνωναν κάθε επιφύλαξη για την μεθόδευση της επιχείρησης, θα έπρεπε ίσως σήμερα να προβληματισθούν.
Η ΔΗΜΑΡ δεν φαίνεται μεν να ευημερεί, αλλά ούτε και να διαλύεται, σε πείσμα των προβλέψεων που έβλεπαν στην αποχώρηση από την κυβέρνηση μια πράξη αυτοχειριασμού. Παραμένει σαφώς πάνω από το όριο για την είσοδο στη Βουλή (το 4% που της δίνει η δημοσκόπηση, με αναγωγή θα πρέπει να προσεγγίζει το 5%), χάνοντας περίπου μία εκατοστιαία μονάδα από τότε που έφυγε από την κυβέρνηση, όσο περίπου και το ΠΑΣΟΚ (που έμεινε στην κυβέρνηση) και όσο περίπου έχασε στη διάρκεια του έτους που συμμετείχε στην συγκυβέρνηση.
Ο Κουβέλης παραμένει ο δεύτερος δημοφιλέστερος αρχηγός κόμματος, και ο Βενιζέλος ο λιγότερο δημοφιλής (εκτός από τον Μιχαλολιάκο). Και οι δύο, βέβαια, όπως και όλοι οι άλλοι αρχηγοί πλην Μιχαλολιάκου, είδαν τη δημοτικότητά τους να πέφτει αισθητά (αναλογικά περίπου το ίδιο). Όμως ακόμη και στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, ο Κουβέλης είναι περίπου όσο δημοφιλής είναι ο Βενιζέλος, ενώ στους ψηφοφόρους της ΔΗΜΑΡ, είναι σχεδόν τρεις φορές πιο δημοφιλής από τον Βενιζέλο. Και αυτά τα ευρήματα διαψεύδουν τις εκτιμήσεις περί καταποντισμού του Κουβέλη, λόγω της αποχώρησης από την συγκυβέρνηση.
---
Η δημοσκόπηση της GPO ασχολείται αρκετά (ίσως και δυσανάλογα) με την ενότητα της κεντροαριστεράς. Τα ευρήματά της προβλήθηκαν ως ενθαρρυντικά για το εγχείρημα της Ελιάς που ανέλαβαν οι "58". Ωστόσο, μια προσεκτική ανάγνωση δεν επιβεβαιώνει αυτήν την εικόνα:
Κατʼ αρχάς, ερωτήματα του τύπου "Θα θέλατε μια ισχυρή και ενωμένη κεντροαριστερά;" μοιάζουν με το "Θα θέλατε να ήσαστε πλούσιος, έξυπνος και ωραίος;". Ασφαλώς και όλοι όσοι αυτοπροσδιορίζονται στο χώρο ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, θα θέλαμε μια κεντροαριστερά ισχυρή και ενωμένη. Να θυμίσω εδώ επί πόσα χρόνια μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, οι αριστεροί εκφράζονταν μαζικά υπέρ της ενότητας της Αριστεράς, άσχετα αν η ενότητα αυτή μπορούσε να έχει ρεαλιστική πολιτική βάση. Και βέβαια, αν υπήρχε ενιαίο κεντροαριστερό κόμμα αντίστοιχο με τα οράματά τους, οι κεντροαριστεροί θα ψήφιζαν αυτό και όχι τη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου, ο κάθε λογικός πολίτης θα ήθελε να σταματήσει το θλιβερό θέαμα κομμάτων, κομματιδίων και αρχηγίσκων που συνεχώς τσακώνονται, για όχι πάντα ευδιάκριτους λόγους. Μάλιστα, πολλοί νεοδημοκράτες θα έβλεπαν θετικά μιαν ισχυρή "κεντροαριστερά" ως σύμμαχο ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ (τώρα μάλιστα που το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να διαλύεται στα εξ ων συνετέθη), ενώ και πολλοί ΣΥΡΙΖαίοι θα ήθελαν μια κεντροαριστερά που να καταστήσει κοινοβουλευτικά δυνατή μια κυβέρνηση της αριστεράς.
Τα παραπάνω εξηγούν την θετική ανταπόκριση ψηφοφόρων όλων των κομμάτων και φυσικά ιδιαίτερα του ΠΑΣΟΚ και σε κάπως μικρότερο βαθμό και της ΔΗΜΑΡ, στις σχετικές ερωτήσεις της έρευνας. Σημαίνει άραγε αυτό ότι το εγχείρημα της Ελιάς έχει προοπτική και μόνο κάποιοι μίζεροι ή ιδιοτελείς δεν το αναγνωρίζουν; Πολύ αμφιβάλλω.
Τα δύσκολα θα άρχιζαν αν η έρευνα επεκτεινόταν και στο πολιτικό περιεχόμενο της ενωμένης κεντροαριστεράς, πράγμα που απέφυγε επιμελώς να κάνει. Αν σκεφθούμε ερωτήσεις του τύπου "Θα βλέπατε το σχήμα της κεντροαριστεράς μέσα ή έξω από την κυβέρνηση Σαμαρά;" ή "Το σχήμα της κεντροαριστεράς θα πρέπει να στηρίζει τα μνημόνια;", θα προέκυπταν μάλλον πολύ διαφορετικές και ασυμβίβαστες εικόνες. Η ιδέα του κόμματος-μπαλαντέρ, που επιλέγει σύμμαχο για να βρίσκεται πάντα στην κυβέρνηση -χωρίς οποιοδήποτε άλλο πολιτικό στίγμα- γοητεύει ίσως το δυνητικό του επιτελείο, αλλά μάλλον πολύ λιγότερο τον ψηφοφόρο που ενδιαφέρεται και για το τι θα κάνει η κάθε κυβέρνηση σε σχέση με τα ζητήματα που τον απασχολούν. Η ευνοϊκή προδιάθεση για ενότητα δεν πρέπει να συγχέεται με έγκριση μιας μνημονιακής και συμμαχικής προς τον κ.Σαμαρά "κεντροαριστεράς".
Η διαφορετική τροχιά ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ την τελευταία περίοδο, έχει συντείνει και στην ουσιαστική πλέον διαφοροποίηση των εκλογικών ακροατηρίων των δύο κομμάτων, με τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ να συγκλίνουν προς τη ΝΔ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα ερωτήματα για το οικονομικό μέλλον, οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται πιο εύπιστοι στις κυβερνητικές προγνώσεις από αυτούς της ΝΔ, ενώ βέβαια και στην αξιολόγηση της κυβέρνησης είναι πιο κοντά στους ψηφοφόρους της ΝΔ, παρά σʼ αυτούς της ΔΗΜΑΡ. Αντίθετα οι ψηφοφόροι της ΔΗΜΑΡ εμφανίζονται σε αρκετές περιπτώσεις σαφώς "ανάμεσα" στα κόμματα της συγκυβέρνησης από τη μια, και το ΣΥΡΙΖΑ (και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης - ΑΝΕΛ, ΚΚΕ, ΧΑ) από την άλλη. Έτσι, η ΔΗΜΑΡ φαίνεται πιο κοντά στην έννοια του "τρίτου πόλου", ενώ το ΠΑΣΟΚ τείνει προς τον πόλο της ΝΔ.
---
Από όλα αυτά δεν συνάγεται βέβαια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα βγει νικητής στις επόμενες εκλογές, ούτε πως η ΔΗΜΑΡ δεν αντιμετωπίζει προβλήματα, ή ότι το εγχείρημα της Ελιάς έχει αποτύχει. Η "πρωτιά" παίζεται και το γεγονός πως, παρά την καθολική κατακραυγή κατά της κυβέρνησης και τη δυσπιστία απέναντί της, ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει "κολλημένος" περί το 20%, είναι ενδεικτικό και της δικής του ανεπάρκειας. Είναι εξάλλου ακόμη νωρίς για να αποφανθεί κανείς με βάση δημοσκοπήσεις για την έκβαση του εγχειρήματος των "58" και αναμφίβολα υπάρχει μεγάλη ρευστότητα και κινητικότητα στο χώρο της κεντροαριστεράς.
Όμως είναι, πιστεύω, προφανές πως δεν επιβεβαιώνονται με τίποτε ορισμένες βασικές υποθέσεις εργασίας που προβάλλει το φιλοκυβερνητικό μπλοκ: Ο κόσμος ούτε αισθάνεται πως μπήκαμε στη "μεταμνημονιακή" εποχή, ούτε βλέπει φως στην άκρη του τούνελ, ούτε (γιʼ αυτό) ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να "ξεφουσκώνει". Δυστυχώς, η αστυνομική επιχείρηση κατά της Χρυσής Αυγής, από πολιτική άποψη φαίνεται να αποτυχαίνει οικτρά. Η ΔΗΜΑΡ δεν "αυτοκτόνησε" αποχωρώντας από την κυβέρνηση και δείχνει να αντιστέκεται με επιτυχία στα ομαδικά πυρά που δέχεται. Το ΠΑΣΟΚ (και ο αρχηγός του), παρά την κατά ορισμένους "υπεύθυνη" στάση του, εξακολουθεί να συρρικνώνεται και να είναι απωθητικό σε ευρύτατα στρώματα. Και τέλος, η θετική προδιάθεση του κοινού απέναντι σε μιαν ενωμένη κεντροαριστερά, καθόλου δεν συνεπάγεται πλατιά στήριξη σε ένα κατʼ όνομα κεντροαριστερό σχήμα που θα συμμετείχε στην κυβέρνηση Σαμαρά και θα υλοποιούσε τα μνημόνια.
Μήπως τα συμπεράσματα αυτά θα έπρεπε να ενθαρρύνουν τους φίλους μας των "58" να απαλλαγούν από τον εναγκαλισμό με τον κ. Βενιζέλο και την κυβέρνηση Σαμαρά και να μπουν σε διάλογο με τη ΔΗΜΑΡ για έναν πραγματικά κεντροαριστερό και αυτόνομο τρίτο πόλο;
