Ποιο ΠΑΣΟΚ νοσταλγεί ο Α. Τσίπρας;

ΚΥΡΙΑΚΉ, 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ 2011

Ποιο ΠΑΣΟΚ νοσταλγεί ο Α. Τσίπρας;

 Του Τάσου Παππά, Ελευθεροτυπία, 18.9.11

Οφείλει πάντως ο Α. Τσίπρας να διευκρινίσει ποιο ΠΑΣΟΚ νοσταλγεί. Σίγουρα, δεν νοσταλγεί το ΠΑΣΟΚ του εκσυγχρονισμού για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πει ότι επί κυριαρχίας του ξεκίνησε η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα. Ομως ΠΑΣΟΚ ήταν και το ΠΑΣΟΚ των προβληματικών επιχειρήσεων, των διεφθαρμένων συνεταιρισμών, των πελατειακών δικτύων, της κοινωνικής πολιτικής με δανεικά, της διόγκωσης του κράτους, της εκτόξευσης του χρέους, της εμπέδωσης της νοοτροπίας της ήσσονος προσπάθειας, της σπατάλης των κοινοτικών επιδοτήσεων, των σκανδάλων. Βεβαίως, αυτό το ΠΑΣΟΚ χρησιμοποιούσε ριζοσπαστικό λόγο, κατακεραύνωνε τη συντήρηση και τον ιμπεριαλισμό, χαρακτήριζε πουλημένη την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, αποθέωνε τους Καντάφι, Σαντάμ και Ασαντ και φλέρταρε επιτηδείως (πάντοτε προεκλογικώς) με την αριστερά, εκμαυλίζοντάς τη. Χαιδεύοντας αυτιά δεν φτιάχνεις αριστερούς συνασπισμούς εξουσίας. Μόνο πολυσυλλεκτικούς «χυλούς».

«Νοσταλγώ το ΠΑΣΟΚ» δήλωσε ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Α. Τσίπρας, ενώνοντας κι αυτός τη φωνή του με τις φωνές χιλιάδων οπαδών και δεκάδων στελεχών του κινήματος, που λένε ότι το κόμμα που κυβερνά σήμερα τη χώρα δεν είναι το ΠΑΣΟΚ που ξέραμε. Και καλά, οι οπαδοί και τα στελέχη δικαιούνται να αναπολούν τις ηρωικές εποχές της παντοδυναμίας και της πλαστής ευημερίας και να οργίζονται με τη σκληρή λιτότητα που εφαρμόζει σήμερα η κυβέρνηση.

Να νοσταλγεί όμως το ΠΑΣΟΚ και ο ηγέτης ενός αριστερού κόμματος; Αν το κάνει για λόγους επικοινωνιακούς, ποντάροντας στη δυσφορία του κόσμου της παράταξης και ελπίζοντας ότι θα γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ο χώρος που θα την υποδεχτεί, είναι θεμιτό, λογικό και, το κυριότερο, υπηρετεί τη στρατηγική επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την ανάγκη δημιουργίας του αριστερού συνασπισμού εξουσίας.

Με δεδομένη την κατηγορηματική άρνηση του ΚΚΕ να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε επιχείρηση ανασυγκρότησης της αριστεράς με αυτούς που αποκαλεί δεκανίκια του συστήματος, και επειδή αυτή η γραμμή δεν πρόκειται ν' αλλάξει, όσο δεν συναντά αντιστάσεις στο εσωτερικό του ΚΚΕ, ο κ. Τσίπρας φαίνεται να πιστεύει ότι απαραίτητος όρος για να έχει τύχη η προσπάθεια του κόμματός του είναι ο απεγκλωβισμός των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Ο συλλογισμός του έχει βάση.

Πράγματι, για ένα υπολογίσιμο τμήμα των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, αυτό που έχει προοδευτικές καταβολές, η αριστερά ήταν και παραμένει το προσφιλές καταφύγιο. Στην αριστερά αναζητούσε τη διέξοδο, τις περιόδους που το κόμμα του έκανε θεαματικές στροφές, ακύρωνε τις προγραμματικές δεσμεύσεις του, θυσίαζε τις επαγγελίες του στο βωμό του χυδαίου ρεαλισμού ή υπονόμευε την ηθική υπόστασή του με την εμπλοκή κορυφαίων παραγόντων του σε σκάνδαλα.

Και ο ενιαίος Συνασπισμός το 1989-90 και ο ΣΥΡΙΖΑ το 2007 γέννησαν προσδοκίες και «φούσκωσαν» δημοσκοπικά επειδή το ΠΑΣΟΚ ήταν ανυπόληπτο και παρουσίαζε συμπτώματα κατάρρευσης. Το γιατί η αριστερά δεν κατάφερε να σταθεροποιηθεί σε υψηλά ποσοστά και να γίνει παίκτης πρώτης γραμμής στο πολιτικό παιχνίδι είναι ένα θέμα που απασχολεί τις ηγεσίες των κομμάτων της, τουλάχιστον αυτές που δεν αντιλαμβάνονται την πολιτική μόνο ως διαμαρτυρία και ως άθροισμα υποσχέσεων για επίγειους παραδείσους.

Προφανώς στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν καταλήξει στην άποψη ότι η αποτυχία της αριστεράς να κρατήσει και να ενσωματώσει πολιτικά τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που εγκατέλειπαν την κοίτη τους ήταν η συμπλεγματική στάση της απέναντι στο θέμα της κυβέρνησης και της εξουσίας. Αυτός ο κόσμος έχει αριστερές αναφορές, δεν εμφορείται όμως από αντιεξουσιαστικές αντιλήψεις. Δεν θεωρεί τον κυβερνητισμό έγκλημα καθοσιώσεως και υποστηρίζει ότι ο ρόλος της αριστεράς δεν πρέπει να εξαντλείται στην καταγγελία, την κριτική και στην οργάνωση διαδηλώσεων. Απαιτεί λύσεις εδώ και τώρα και κυρίως προοπτική εξουσίας.

Ο εκλογικός συνασπισμός που εισηγείται ο ΣΥΡΙΖΑ αυτό το κενό έρχεται να καλύψει. Ταυτοχρόνως οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι και στο επίπεδο των προτάσεων έχουν γίνει σημαντικά βήματα, κυρίως από στελέχη (Δραγασάκης κ.ά.) που κατανοούν ότι οι επαγγελίες για σοσιαλισμό και οι λογικές επαναστατικής αναμονής δεν αρκούν για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και να διασκεδάσουν τις αγωνίες των μαζών, ιδιαίτερα τώρα που πολλοί συνάνθρωποί μας αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης, περιθωριοποιούνται με ραγδαίο ρυθμό και βλέπουν το μέλλον τους να «κυματίζει» μεσίστιο. Και πρόκειται για προτάσεις που δεν πάσχουν από τις συνήθεις ασθένειες της αριστεράς: τη μεγαλοστομία, την επιτηδευμένη σκοτεινότητα, την έπαρση της μοναδικότητας, την ιαβέρεια ρητορική.

Οφείλει πάντως ο Α. Τσίπρας να διευκρινίσει ποιο ΠΑΣΟΚ νοσταλγεί. Σίγουρα, δεν νοσταλγεί το ΠΑΣΟΚ του εκσυγχρονισμού για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πει ότι επί κυριαρχίας του ξεκίνησε η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα. Ομως ΠΑΣΟΚ ήταν και το ΠΑΣΟΚ των προβληματικών επιχειρήσεων, των διεφθαρμένων συνεταιρισμών, των πελατειακών δικτύων, της κοινωνικής πολιτικής με δανεικά, της διόγκωσης του κράτους, της εκτόξευσης του χρέους, της εμπέδωσης της νοοτροπίας της ήσσονος προσπάθειας, της σπατάλης των κοινοτικών επιδοτήσεων, των σκανδάλων.

Βεβαίως, αυτό το ΠΑΣΟΚ χρησιμοποιούσε ριζοσπαστικό λόγο, κατακεραύνωνε τη συντήρηση και τον ιμπεριαλισμό, χαρακτήριζε πουλημένη την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, αποθέωνε τους Καντάφι, Σαντάμ και Ασαντ και φλέρταρε επιτηδείως (πάντοτε προεκλογικώς) με την αριστερά, εκμαυλίζοντάς τη. Χαιδεύοντας αυτιά δεν φτιάχνεις αριστερούς συνασπισμούς εξουσίας. Μόνο πολυσυλλεκτικούς «χυλούς».