ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΗΣ Τ.Α. – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Από την συζήτηση του τμήματος ΤΑ της ΔΗΜΑΡ
Η Δημοκρατική Αριστερά ιεραρχεί τη μεταρρύθμιση του κράτους ως ένα από τα βασικότερα σημεία της προγραμματικής της πρότασης.
Η χώρα χρειάζεται ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα, με στόχο την αποδοτικότητα, τη διαφάνεια, τη διαβούλευση, τη λογοδοσία, ένα δημοκρατικό κράτος, αποκεντρωμένο, με ισχυρή αυτοδιοίκηση με πόρους και αρμοδιότητες, στην υπηρεσία του πολίτη και της κοινωνίας.
Αυτοδιοίκηση- βασικές θέσεις
Η Δημοκρατική Αριστερά είχε πάντα ως πολιτικό και στρατηγικό στόχο για την Αυτοδιοίκηση τους δύο βαθμούς, αρθρωμένους σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με αιρετή περιφέρεια και δήμους ανταγωνιστικούς στο διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον.
Η αυτοδιοίκηση – περιφερειακή και τοπική – έχει να διαδραματίσει έναν πολύ σοβαρό ρόλο στην ανάπτυξη πολιτικών στον χώρο της, που
θα διαμορφώνουν ένα εναλλακτικό πλαίσιο προτάσεων αντιμετώπισης της κρίσης,
θα ανακουφίζουν τους πολίτες από τα αποτελέσματα της,
θα συγκροτούν ένα δίκτυο πολιτικών και μέτρων κοινωνικής προστασίας,
θα αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες οικονομικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της προσπάθειας για την αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων σε τοπικό επίπεδο,
θα προωθούν πολιτικές αντιμετώπισης της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης για την εξασφάλιση και εξοικονόμηση πόρων,
θα τείνουν στη διαμόρφωση νέων πολιτικών απασχόλησης, αναδιάρθρωσης του παλαιωμένου παραγωγικού προτύπου με έμφαση σε πρωτοβουλίες και σε επενδύσεις πράσινης ανάπτυξης.
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ από το 2010 έχει εντοπίσει ότι: «ο θεσμός βρίσκεται στη δίνη μίας έντονης κρίσης αξιών, αξιοπιστίας, εξάρτησης από την Κεντρική Διοίκηση και πολιτικού προσανατολισμού, που οφείλεται τόσο στην άρνηση της Κεντρικής Διοίκησης να προχωρήσει σε ριζοσπαστικές αλλαγές για την ενίσχυση του θεσμού, όσο και στην αδυναμία της ίδιας της Αυτοδιοίκησης, να διατυπώσει σαφές πολιτικό πρόγραμμα ανάπτυξης της αυτονομίας της, οικονομικά και διοικητικά».
Προτάσεις για την εξυγίανση και την αναβάθμιση της Τ.Α.
Προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια, η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα της αυτοδιοίκησης είναι απαραίτητα, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- Πόθεν έσχες ετήσια (με έμφαση στο “πόθεν”) από όλο το αιρετό σώμα και όσους κατέχουν θέσεις στα αυτοδιοικητικά πράγματα και στα Ν.Π. και ανάρτησή τους στο διαδίκτυο.
- Καθιέρωση υποχρεωτικά της εφαρμογής συστημάτων διοίκησης ολικής ποιότητας, δέσμευσης για τον τρόπο και τις διαδικασίες εξυπηρέτησης των πολιτών, δέσμευσης για τον τρόπο ανταπόκρισης στα αιτήματα των πολιτών με αντικειμενικά και όχι πελατειακά κριτήρια.
- Καθιέρωση της ετήσιας στοχοθεσίας και δεικτών μέτρησης για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των υπηρεσιών και καθιέρωση της εφαρμογής συστημάτων αξιολόγησης των υπηρεσιών.
- Καθιέρωση σε τακτά διαστήματα των ερευνών ικανοποίησης του πολίτη από την παροχή αυτοδιοικητικών υπηρεσιών και προϊόντων, καθιέρωση ερευνών για την πιστοποίηση της ικανοποίησης ή μη του προσωπικού της αυτοδιοίκησης από τις συνθήκες του εργασιακού περιβάλλοντός τους.
- Εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος σε όλα αυτοδιοικητικά νομικά πρόσωπα και τις κοινωφελείς δημοτικές επιχειρήσεις.
- Ενίσχυση του επιπέδου επιμόρφωσης τόσο του υπαλληλικού προσωπικού, όσο και των αιρετών. Ιδιαίτερα για το αιρετό σώμα, πρέπει να θεσμοθετηθεί η υποχρεωτικότητα της επιμόρφωσής του σε τακτική βάση.
- Θεσμική θωράκιση και ενίσχυση των αντιπολιτευόμενων παρατάξεων με μέσα, έτσι ώστε να προαχθεί ο έλεγχος – πιο ουσιαστικός ρόλος της αντιπολίτευσης.
- Χειραφέτηση των ΟΤΑ από την Κεντρική Διοίκηση, μέσω της σταδιακής επίτευξης της οικονομικής αυτοτέλειας και της ευθύνης είσπραξης φορολογικών εσόδων από τους ίδιους τους ΟΤΑ, χωρίς όμως επιπλέον φορολογική επιβάρυνση των πολιτών, τουλάχιστον όσο διαρκεί η κρίση.
- Πολιτική και οργανωτική ανεξαρτησία των ΟΤΑ από τους στενούς κομματικούς εναγκαλισμούς.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ “ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ”
Τρία χρόνια από την ψήφιση του «Καλλικράτη» (Μάϊος 2010) και 2 ½ χρόνια από την εφαρμογή του, είναι αναγκαία μια ψύχραιμη αποτίμηση του νόμου που άλλαξε ριζικά τα πολιτικά και τα γεωγραφικά δεδομένα της αυτοδιοίκησης. Αποτίμηση, με κριτήρια τα επιτεύγματα ή τις αποτυχίες του βάσει των στόχων που έθετε ο ίδιος ο νόμος, βάσει των πολιτικών θέσεων και των στοχεύσεων της ΔΗΜ.ΑΡ., αλλά και του αυτοδιοικητικού κινήματος.
1. Ο «Καλλικράτης» επιχείρησε μια ριζική μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίηση, χωρίς, όμως, να αποτελέσει τμήμα μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης που θα αφορούσε το Κεντρικό Κράτος, το οποίο παραμένει μέχρι σήμερα γραφειοκρατικό και δυσανάλογα σπάταλο.
2. Συνέπεσε με τη δημοσιονομική κρίση και δεν έγινε δυνατό να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι πόροι και οι προϋποθέσεις που θα εγγυώνταν τη χρηματοδότηση της πλήρους και απρόσκοπτης εφαρμογής του.
Θετικά
Το πρόγραμμα «Καλλικράτης» επιχείρησε να συμβάλει:
στη διοικητική ισχυροποίηση των ΟΤΑ
στην καλύτερη αξιοποίηση των δυνάμεων τους
στην εξοικονόμηση πόρων
στην ανάδειξη του αναπτυξιακού και κοινωνικού χαρακτήρα της Αυτοδιοίκησης
στη μεγάλη προσπάθεια διαφάνειας, που βάζει τέρμα στο αδιαφανές μέχρι τότε πεδίο των προμηθειών, των προσλήψεων και γενικά όλων των θεμάτων που διαχειρίζονταν η αυτοδιοίκηση και οι αιρετοί.
στην ενίσχυση του δημοκρατικού προγραμματισμού, με την προσπάθεια καθιέρωσης νέων θεσμών/δομών κοινωνικού ελέγχου και λαϊκής συμμετοχής, όπως η «Οικονομική Επιτροπή», η «Επιτροπή Ποιότητας Ζωής», ο «Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης», το «Συμβούλιο των Μεταναστών», η «Επιτροπή Διαβούλευσης» κ.ά..
Στη συστηματική καταγραφή και την αποτύπωση της πραγματικής εικόνας της οικονομικής κατάστασης του κάθε δήμου και στον τερματισμό του ανεξέλεγκτου δανεισμού τους, που οδήγησε δεκάδες δήμους στα όρια της χρεοκοπίας.
Αρνητικά
Παρά τις προσπάθειες και τις βελτιώσεις, η Αυτοδιοίκηση:
Παραμένει εγκλωβισμένη στην εξάρτησή της από την Κεντρική Διοίκηση σε οικονομικό επίπεδο.
Ο δήθεν μεταβατικός θεσμός της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, διατηρείται, εν πολλοίς ως «το μακρύ χέρι του κράτους».
Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί –καταρχάς αναγκαίοι και αποδεκτοί- αυξάνονται συνεχώς, (Πάρεδρος, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Ελεγκτικό Συνέδριο, προτεινόμενο Παρατηρητήριο κ.λπ.) εντείνουν τη γραφειοκρατία, ασκούν ελέγχους σκοπιμότητας και δημιουργούν ασφυκτικό πλαίσιο για κάθε αναπτυξιακή δραστηριότητα και κοινωνική παρέμβαση.
Το εκλογικό σύστημα δεν επιτρέπει σε νέες, συχνά καινοτόμες και μεταρρυθμιστικές δυνάμεις, κυρίως σε μικρότερους δήμους, να συμμετάσχουν στις εκλογές και να εκπροσωπηθούν στη διοίκηση.
Οι αδυναμίες, οι ακαμψίες και οι δυσλειτουργίες του «Καλλικράτη», αντιμετωπίζονται αποσπασματικά περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τα προβλήματα και επιτείνοντας τη σύγχυση των αρμοδιοτήτων.
Πέρα από τον ίδιο τον νόμο
Σε αρκετές περιπτώσεις η Αυτοδιοίκηση δεν άσκησε χρηστή διαχείριση, ενώ το κράτος «επέτρεψε» την αναπαραγωγή σπάταλων ή αδιαφανών μηχανισμών (δημοτικές επιχειρήσεις, κατατμήσεις έργων κλπ).
Σήμερα όμως όλα αυτά, σε πολύ μεγάλο βαθμό, έχουν απομειωθεί ή και εξαλειφθεί και το όποιο σπάταλο προηγούμενο καθεστώς έχει συρρικνωθεί,
Η διαρκής περικοπή πόρων έχει ξεπεράσει την τελευταία διετία το 60%, με συνέπεια οι ΟΤΑ να βρίσκονται πλέον στα όρια της οικονομικής κατάρρευσης, να μην είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν την υλοποίηση των νέων δομών και με άμεσο κίνδυνο την αδυναμία παροχής στοιχειωδών υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Θεσμοί διαφάνειας και συμμετοχής, όπως: η Επιτροπή Διαβούλευσης, ο Συμμετοχικός Προϋπολογισμός, ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης, το Συμβούλιο Μεταναστών δεν λειτούργησαν ή υπονομεύθηκαν με ευθύνη τόσο της οικονομικής συγκυρίας όσο και -σε ένα βαθμό- και της ατολμίας της ίδιας της Αυτοδιοίκησης. Αναδείχτηκε η σοβαρή δυσκολία συνεννόησης μεταξύ των παρατάξεων που οφείλεται στην έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας, στο δημαρχοκεντρικό συγκεντρωτικό μοντέλο και στο πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα.
Είναι λάθος βέβαια η αφοριστική απόρριψη του Καλλικράτη, που διατύπωσαν το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και μέρος της ΝΔ και η προσπάθεια να του φορτώσουν όλα τα στραβά που προέκυψαν στην Ελλάδα από την κρίση και τα Μνημονία.
Όμως οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις κρίνονται από το πόσο αποτελεσματικές μπορούν να είναι στο περιεχόμενο αλλά και στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που εφαρμόζονται. Σ’ αυτό το επίπεδο, λοιπόν, θεωρούμε ότι ο Καλλικράτης, χωρίς να ήταν αποτυχημένος, βρίσκεται σε φάση στασιμότητας, ενώ η οικονομική κρίση και η υλοποίηση του αυστηρού προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής τείνουν να ακυρώσουν τις θετικές συνέπειες της μεταρρύθμισης και έχουν υπονομεύσει κεκτημένα της αυτοδιοίκησης που είχαν κατοχυρωθεί πριν από τη συγκρότηση των νέων δήμων και περιφερειών. Σήμερα ο «Καλλικράτης» είναι μετέωρος, δυσεφάρμοστος και δεν στηρίζεται από την πολιτεία.
Η ΔΗΜΑΡ οφείλει να ασκεί θετική κριτική και να αναδεικνύει ζητήματα – αιχμές, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο είτε άμεσων αλλαγών και νομοθετικών πρωτοβουλιών, είτε να καταστούν ώριμα αιτήματα που άπτονται της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης. Τέτοια ζητήματα είναι πρωτίστως ο εκδημοκρατισμός η απογραφειοκρατικοποίηση και η αποτελεσματικότητα του θεσμού.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Για τα οικονομικά των ΟΤΑ, τους πόρους και την κατοχύρωση της οικονομικής αυτοτέλειας:
- Οι πόροι των αρμοδιοτήτων που έχουν μεταφερθεί στους ΟΤΑ αφενός να αποδίδονται σ’ αυτούς και αφ’ ετέρου, παρά την κρίση και τη δημοσιονομική εξυγίανση, να υιοθετηθεί αποκεντρωμένο φορολογικό σύστημα και να αναδιανεμηθούν ποσοστά των εισπραττόμενων φόρων υπέρ αυτοδιοίκησης (ιδιαίτερα υπέρ των οικονομικά μειονεκτούντων ΟΤΑ).
- Η ΤΑ πρέπει να καταστεί συμμέτοχη και υπεύθυνη στην είσπραξη των φόρων και να τεθεί τέλος στην παρακράτηση των θεσμοθετημένων πόρων της από το κράτος.
- Αναμόρφωση της κατανομής των πόρων, όπου εκτός των βασικών παραμέτρων (πληθυσμός, έκταση, βαθμός απομόνωσης), θα επιβραβεύονται οι πιο δραστήριοι στην παροχή υπηρεσιών ή σε καλές πρακτικές Δήμοι.
- Ανάληψη πρωτοβουλίας από τα κεντρικά όργανα της Αυτοδιοίκησης για τη συγκρότηση προγράμματος αξιοποίησης της ακίνητης περιούσιας ΟΤΑ και περιφερειών.
- Ενεργοποίηση της β’ φάσης του Καλλικράτη με εξασφαλισμένα 150 εκατομμύρια ευρώ από το ΕΣΠΑ
- Δημιουργία ενός κοινωνικού συμφώνου ανάπτυξης των ΟΤΑ με τις ζωντανές δυνάμεις των πόλεων και των περιφερειών, καθώς και μια νέα κοινωνική επιχειρηματικότητα, με συμπράξεις και συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα και την Κοινωνία των Πολιτών, σύμφωνα με τις τοπικές ιδιαίτερες ανάγκες, δυνατότητες και προοπτικές αλλά και χωρίς την άκριτη εκχώρηση δημόσιων αγαθών και κοινωνικών υπηρεσιών σε ιδιωτικά συμφέροντα.
2. Για τον εκδημοκρατισμό και την εσωτερική αποκέντρωση:
- Η αναμόρφωση των εκλογικών περιφερειών (π.χ. ενιαία) και του ρόλου των αιρετών τοπικών οργάνων (πόροι, συμμετοχικός προϋπολογισμός)
- Η συμμετοχή των πολιτών στις τοπικές υποθέσεις, η αναζωογόνηση των τοπικών συμβουλίων με πραγματικές αρμοδιότητες, η παραχώρηση σε αυτά πόρων υπό την μορφή του συμμετοχικού προϋπολογισμού, στο πλαίσιο του Δήμου για τα θέματα που αφορούν την περιοχή τους.
- Το εκλογικό σύστημα και το σύστημα συγκρότησης των οργάνων που ισχύει εξασφαλίζει ισχυρή διοίκηση στους Δήμους και στις περιφέρειες. Λειτουργεί όμως αποτρεπτικά στην εμπέδωση πνεύματος συνεργασίας, εντείνει τον συγκεντρωτισμό και δημαρχοκεντρισμό, αποκλείει μικρότερες ή τις τοπικές δυνάμεις. Είναι σαφές ότι πρέπει να αλλάξει προς κατεύθυνση αναλογική δημοκρατική, που να εξασφαλίζει, παράλληλα, τη λειτουργική διοίκηση του Δήμου.
- Είναι σαφές ότι τη σκέψη των οργάνων της Αυτοδιοίκησης μονοπωλεί η οδυνηρή οικονομική κατάσταση, αφού η περικοπή πάνω από το 60% των πόρων τους οδηγεί στην κατάρρευση. Παρ’ όλα αυτά είναι αναγκαίο να καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε να λειτουργήσουν ουσιαστικοί θεσμοί συμμετοχής, διαβούλευσης και διαλόγου όπως η Επιτροπή Διαβούλευσης, ο Συμπαραστάτης του Δημότη κλπ.
3. Για την απλοποίηση, την αποτελεσματικότητα και την απογραφειοκρατικοποίηση:
- Καθορισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ Δήμου, Περιφέρειας, Υπουργείου με βάση την ερμηνεία «τοπική υπόθεση»
- Έλεγχος νομιμότητας με υλοποίηση της πρόβλεψης του «Καλλικράτη»
- Εισαγωγή στοιχείων και κριτηρίων επιβράβευσης μαζί με την αξιολόγηση
- Διαχείριση του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης 2014-2020
- Σύνδεση της Κινητικότητας με τα επίπεδα αρμοδιότητας σε κάθε θεσμό
- Εισαγωγή νέων συστημάτων και προτύπων διοίκησης, αναπτυξιακής δράσης και κυρίως εσωτερικού ελέγχου για την αξιολόγηση, μέτρηση και διαρκή βελτίωση των αποτελεσμάτων
- Επανεξέταση των ελεγκτικών μηχανισμών, που ενισχύουν τη διαφάνεια και διασφάλιση ότι δεν θα παρεμβαίνουν στη σκοπιμότητα των αποφάσεων και δεν θα αποτελούν τροχοπέδη σε αναπτυξιακές δυνατότητες.
4. Αυτοδιοίκηση και κοινωνικό κράτος
Σήμερα είναι κοινά αποδεκτό πως οι ΟΤΑ έχουν υποκαταστήσει το βαρύ, δυσκίνητο και αναποτελεσματικό κοινωνικό κράτος λόγω της ευκολότερης προσβασιμότητας, της επικουρικότητας και της εγγύτητας προς τον πολίτη.
Η Αυτοδιοίκηση αποτελεί βασικό πυλώνα στήριξης των πολιτών με προγράμματα κοινωνικού χαρακτήρα:
Οι Παιδικοί Σταθμοί,
Η Βοήθεια στο σπίτι,
Τα Κοινωνικά Παντοπωλεία,
Τα ΚΗΦΗ,
Τα Κέντρα Αστέγων,
Τα Κοινωνικά Φαρμακεία,
Τα Προγράμματα σίτισης,
Τα Προγράμματα για ανασφάλιστους κ.ά.
συγκροτούν ένα κοινωνικό δίχτυ προστασίας των πιο αδύναμων πολιτών, που είναι αναγκαίο να ενισχυθεί, να συντονιστεί και να εξορθολογιστεί συγκεντρώνοντας και κατανέμοντας τους κοινωνικούς πόρους με το μέγιστο όφελος για τους χρήστες.
Με δομές και αρμοδιότητες για τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την καθαριότητα, το περιβάλλον, την παιδεία, που κρατούν όρθιες τις πόλεις, συγκρατούν την κοινωνική συνοχή, στέκονται ανάχωμα στην κρίση και προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον επικίνδυνο για τη συνοχή της κοινωνίας και τη δημοκρατία κοινωνικό αποκλεισμό.
Στις σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες, ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης είναι καθοριστικός και αναντικατάστατος
- για τη στήριξη των πολιτών που πλήττονται,
- για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και
- για την τοπική ανάπτυξη.
5. Εν τω μεταξύ εκδηλώθηκε η αυθαίρετη, ασχεδίαστη και θεσμικά απαράδεκτη απόφαση της κυβέρνησης για την κατάργηση της δημοτικής αστυνομίας και των σχολικών φυλάκων και την αφαίρεση της σχετικής αρμοδιότητας από την αυτοδιοίκηση. Αυτό το θεσμικό πισωγύρισμα (επανα)θέτει ένα ευρύτερο θέμα διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας της ΤΑ, το οποίο οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε πολιτικά με προτάσεις και πρωτοβουλίες σε συνεργασία με άλλες μεταρρυθμιστικές πολιτικές και αυτοδιοικητικές δυνάμεις.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ
Η θέσπιση Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, πέραν του συγχρονισμού της ελληνικής διοικητικής οργάνωσης με αντίστοιχα ευρωπαϊκά δεδομένα,είναι μια εξαιρετικά σημαντική μεταρρύθμιση που δίνει τη δυνατότητα για μια νέου τύπου αναπτυξιακή πρόταση, ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο. Υπάρχει το απαραίτητο γεωγραφικό και πληθυσμιακό μέγεθος που θα σηκώσει το βάρος της ανασυγκρότησης κατά τόπους, ενταγμένο πάντα σε ένα ευρύτερο σχέδιο για όλη τη χώρα.
Στη γενικότερη αδυναμία εφαρμογής των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, αποδεικνύεται ότι τα νέα αιρετά περιφερειακά όργανα δεν μπόρεσαν να σηματοδοτήσουν τον αυτοδιοικητικό τους ρόλο με προγραμματικό και επιτελικό έργο.
Προφανώς αναδεικνύονται όλες οι αρνητικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης αλλά, παράλληλα, και φαινόμενα γραφειοκρατίας, συγκεντρωτισμού, περιορισμένου κοινωνικού ελέγχου, απουσίας συμμετοχικών διαδικασιών.
Η περιφερειακή αυτοδιοίκηση ψάχνει να βρει τον βηματισμό της, καθώς, ακόμη και σήμερα, α) οι περιφέρειες δεν έχουν ισχυρή νομιμοποίηση στη συνείδηση των πολιτών. Σ’ αυτό συντελεί και η απουσία χωρικής, πολιτικής και κοινωνικής σαφήνειας και συνοχής, που θα δημιουργούσε την αίσθηση της «ενότητας» και β) εξακολουθεί να έχει κυρίαρχο ρόλο η αποκεντρωμένη διορισμένη περιφερειακή αυτοδιοίκηση.
Προτάσεις
- Ενίσχυση της Περιφερειακής αυτοδιοίκησης με επιπλέον αρμοδιότητες αλλά κυρίως με πόρους.
- Αποτροπή ρυθμίσεων που της στερούν αρμοδιότητες, αντίθετα με το πνεύμα της νέας αρχιτεκτονικής της αυτοδιοίκησης
- Διεύρυνση του πεδίου δράσης και συνεργασίας με την κυβέρνηση, που θα συμβάλει στη θεσμική θωράκιση της περιφερειακής αυτοδιοίκησης και θα επιτρέψει την πληρέστερη εκπλήρωση του σκοπού της
- Θεσμοθέτηση διαδικασιών μέτρησης της επίτευξης των στόχων των αναπτυξιακών προγραμμάτων και όχι απλώς της απορροφητικότητας.
- Είναι αρνητικό ότι τα θέματα των περιφερειακών ενοτήτων συγκεντρώνονται σε ένα μονοπρόσωπο όργανο, τον Αντιπεριφερειάρχη. Πρέπει να εξεταστεί η θεσμοθέτηση ενός οργάνου ανά περιφερειακή ενότητα με τη συμμετοχή των αιρετών περιφερειακών συμβούλων για την εξέταση των θεμάτων της περιφερειακής ενότητας, όπου θα διευκολύνεται η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και φορέων.
- Απαιτείται στα θέματα αναπτυξιακού προγραμματισμού η ισχυρότερη συνεργασία ανάμεσα στα δύο επίπεδα αυτοδιοίκησης και η υλοποίηση της διαβαθμιδικής συνεργασίας.
ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις θεσμοθετήθηκαν έχοντας μια μεταβατική προοπτική. Στην ουσία, όμως, δημιουργήθηκε μια νέα οργανωτική δομή, ανάμεσα στην αυτοδιοίκηση και στο κράτος, που αντί να αποτελέσει τον συνδετήριο άξονα αυτής της σχέσης (αυτοδιοίκησης και κράτους), στέρησε αρμοδιότητες από την αυτοδιοίκηση και καλλιέργησε κλίμα αντιπαράθεσης.
Από τις μέχρι σήμερα αρμοδιότητες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αν εξαιρέσουμε τα θέματα της ιθαγένειας, τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να είχαν αποδοθεί στην αιρετή αυτοδιοίκηση (Δήμοι και Περιφέρειες). Η ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΕ: Η πρότασή μας πρέπει να είναι η κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και η διατήρηση των αρμοδιοτήτων, που για συνταγματικούς λόγους δεν μπορούν να αποδοθούν στην αυτοδιοίκηση, σε περιφερειακές υπηρεσίες υπουργείων.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Είναι σαφές ότι το κύρος της Αυτοδιοίκησης έχει συμπαρασυρθεί από τη γενικότερη απαξίωση του πολιτικού συστήματος και την πρωτοφανή οικονομική κρίση αλλά και από δικές της ευθύνες στη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων.
Παρ’ όλα αυτά υφίσταται ως θεσμός με απήχηση στην κοινωνία, ιδιαίτερα σήμερα, που η αυτοδιοίκηση στηρίζει κάθε κοινωνική παροχή και μέριμνα στις τοπικές κοινωνίες (βοήθεια στο σπίτι, ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ, παιδικοί σταθμοί, κοινωνικά παντοπωλεία, ιατρεία κ.λπ.)
Τόσο οι προτάσεις μας για τη θεσμική λειτουργία της ΤΑ όσο κυρίως η δράση μας μέσα σ’ αυτήν πρέπει να την αναδεικνύουν ως πυλώνα υπεράσπισης του δημοσίου χώρου, του δημοσίου συμφέροντος, των κοινωνικών αγαθών. Να αντισταθούμε σε προσπάθειες εξομοίωσης της ΤΑ αφενός με το κράτος και, πολύ περισσότερο, της μετατροπής της σε μακρύ χέρι του και αφετέρου στην αλόγιστη και άκριτη παραχώρηση λειτουργιών και υπηρεσιών, ιδίως κοινωνικού χαρακτήρα, στον ιδιωτικό τομέα.
Οι προτάσεις της ΔΗΜ.ΑΡ. στηρίζουν τον εξορθολογισμό της λειτουργίας, την οικονομική αυτοτέλεια, τη διαφάνεια, τον έλεγχο, την καταστατική κατοχύρωση της θέσης των αιρετών, τον δημοκρατικό και συμμετοχικό χαρακτήρα της Αυτοδιοίκησης.
